თითქმის ყველა ადამიანი ასწრებს გაიგოს, როგორ დაავადდეს და გამოჯანმრთელდეს, გაზარდოს შვილები, დაეხმაროს ნათესავებს და უცნობებს. თუ რამდენი სულიერი და ფიზიკური ძალა სჭირდება მოხუცების მოვლას. უმეტესობა მსგავს ცხოვრებისეულ ამოცანებს უფრო სინდისის გამო უმკლავდება, ვიდრე ტრადიციული „ასე უნდა იყოს“ გამო. სამწუხაროდ, არსებობს უმსგავსო შემთხვევებიც, როცა მოხუცების, ბავშვების და შშმ პირების მოვლა უზნეო ხალხისთვის თითქმის ტანჯვაა. დღეს ასეთ შემთხვევაზე არ ვსაუბრობთ, არამედ გამოწვევაზე, გარემოებაზე, რომლის წინაშეც აღმოჩნდა ჩვეულებრივი ადამიანი, რომელიც სინდისით ცხოვრობს, თბილ და ნორმალურ ურთიერთობაში გაიზარდა.
წერილი რედაქციაში – აი, ერთ–ერთი მკითხველი გვწერს: „უკვე 15 წელია პოლონეთში ვცხოვრობ და ვმუშაობ. აქ ჩემი მეუღლე გავიცანი. თითქმის 10 წელია ერთად ვართ. ორ ბავშვს ვზრდით. ნაქირავებ ბინაში ვცხოვრობთ, მაგრამ მალე იპოთეკური სესხით საკუთარი საცხოვრებლის შეძენას ვგეგმავთ. პანდემიამდე ხშირად ჩამოვდიოდი. სამშობლოში მყავს 74 წლის დედა და ნახევარძმა დედის პირველი ქორწინებიდან. ბოლო დრომდე ყველაფერი კარგად იყო. ძმა მუშაობდა, დედა პენსიაზეა, საოჯახო მეურნეობას თავად უვლის. მატერიალურად ვეხმარებოდი და ვეხმარები. გასული წლის ბოლოს ძმამ ინსულტი გადაიტანა. ძველებური ძალა და ჯანმრთელობა აღარ აქვს. დედას სტრესის გამო შაქარი მოემატა, გულის და წნევის პრობლემები დაეწყო. მხედველობა გაუარესდა.
ეს ყველაფერი ადრეც შეიძლება დაწყებულიყო. როგორც იცით, ექიმს მხოლოდ მაშინ მივმართავთ, როცა ძალიან ცუდად ვართ. დედა მოხუცთა თავშესაფარზე ალაპარაკდა. ყოველი ასეთი საუბარი ორივესთვის ცრემლებით მთავრდება. აქ კრაკოვთან ახლოს ვცხოვრობ, კარგი მოხუცთა თავშესაფარია. ქმარმა შემომთავაზა, რომ დედამ ცოტა ხნით იქ იცხოვროს, მაინც მოვლა და მკურნალობა ექნება. ჩვენ ბინის ნაცვლად სახლი ვიყიდოთ და დედა ჩვენთან წავიყვანოთ. მე და დედა თანახმა ვართ. ძმა წინააღმდეგია, რომ ამ შემთხვევაში მემკვიდრეობის გარეშე რჩება. გული მეფლითება. როგორ მოვიქცე?“
რა გავაკეთოთ – ამბობენ, სხვისი პრობლემების მოგვარება მარტივია. ტყუილია. მკითხველის გვესმის. არ ვიცით, რა ვუპასუხოთ, გარდა იმისა, რომ ნებისმიერი ვარიანტის დადებითი და უარყოფითი მხარეები განიხილოს, კომპრომისის შესაძლებლობა და ყველა დაინტერესებული პირის ინტერესები გაითვალისწინოს. მაგრამ ეს ხომ უნივერსალური თავის მართლებაა. ჩვენს ქალაქში მსგავს დაწესებულებაში რამდენჯერმე ვიყავი, როცა იქ კოლეგებთან ერთად ბიბლიოთეკას ვაწყობდი. რამდენიმე ათწლეული გავიდა, მაგრამ დღემდე მახსოვს მჟავე კომბოსტოს სუნი, რომელიც დეზინფექციის, შარდის და საღებავის სუნში შერეული იყო. „როგორ შეიძლება ამის ატანა ყოველდღე?“ – არაერთხელ გავიფიქრე. რამდენიმე წლის შემდეგ დეიდას თხოვნით თავშესაფარში მისი მარტოხელა მეგობარი მოვინახულე. თავისი მარტოხელა დის გარდაცვალების შემდეგ აქ ცხოვრება გადაწყვიტა. მაშინ უსიამოვნო სუნი ვერ ვიგრძენი.
მოხუცების მოცვლა: თავშესაფარი – მოხუც ქალს ჩემი დანახვა გაუხარდა. ვაშლის პეროგი გამოვაცხვე და მივუტანე. მის ერთადგილიან ოთახში ცოტა ხნით ვისაუბრეთ. აქ გადმოიტანა მშობლების ძველი სარკე და ანტიკვარული მაგიდა, საწოლი გობელენის საფარით, ფარდა, ვიწრო კარადა ლამაზი ჭურჭლით, საყვარელი წიგნებით და ფოტოებით, კარგი ხალიჩა იატაკზე, ტორშერი და სავარძელი თითქმის ციცქნა მაგიდით. სხვა ავეჯეულობა სახლში, სადაც გარდაცვლილ დასთან ერთად ცხოვრობდა, გაყიდა. აშკარა იყო, აქ ცხოვრება მოსწონდა. დიდი ბაღი და ყვავილები, მრავალწლიანი ჰობის კეთების შესაძლებლობა ახარებდა. კინოს და თეატრის მოყვარული რამდენიმე ნაცნობი შეიძინა. იქ უფრო ხშირად დადიოდნენ, ვიდრე ოჯახში მცხოვრები ადამიანები.
ალბათ, იტყვით, რომ ადამიანისთვის, რომელსაც ოჯახი და შვილები არ ჰყავს, ეს ერთ–ერთი შესაფერისი ვარიანტია ცხოვრების გზის დასასრულებლად. ცოცხალი შვილების შემთხვევაში? თავში არ ჯდება, გული ვერ იღებს. ახლობლები მოხუცებზე მოვლას აკისრებს სახელმწიფოს, დაქირავებულ პირებს? ამას მეზობლების და ნათესავების აღშფოთების ტალღა მოჰყვება, განსაკუთრებით სოფლებსა და პატარა ქალაქებში.
თუ ღვიძლ შვილებს არ შეუძლიათ მოხუცებზე სათანადოდ იზრუნონ? თან თავშესაფარში არა მხოლოდ კარგი კვება და ღამის გასათევი ექნებათ, არამედ მსგავსი ბედის გულწრფელი თანამოსაუბრე შეიძლება იპოვონ. ბევრი ადამიანი საზღვარგარეთ მუშაობს და ცხოვრობს, სამშობლოში ჩამოსვლას ვერ ახერხებს. ჩვენმა მკითხველმა კარგი გამოსავალი იპოვა. ყველაფრის პროგნოზირება შეუძლებელია. ბედია. ნუ განიკითხავთ და არ განიკითხებით.
