ცნობილია, რომ სუნთქვის გარეშე 4-9 წუთი გაძლება შეიძლება. ეს მნიშვნელოვანი პროცესია, რომლის გარეშე სიცოცხლე წარმოუდგენელია. ცოტამ თუ იცის, რომ სწორ სუნთქვას განკურნება შეუძლია. მისი დახმარებით ორგანიზმში ყველა სასიცოცხლო პროცესებს გააუმჯობესებთ, ენერგიით აავსებთ, ტვინის მუშაობას, შინაგანი ძალის და სიმშვიდის გამომუშავებას გააუმჯობესებთ, უსიამოვნო დაავადებებს მოიშორებთ. სუნთქვის ტექნიკის (პრანაიამი) გამაჯანსაღებელი ეფექტი რიგი სამეცნიერო კვლევებით დადასტურებულია. ბოლო წლებში ერთ–ერთი კვლევა ჰარიდვარში (ინდოეთში) დივია იოგ მანდირმა ჩაატარა. შედეგებმა აჩვენა, რომ პაციენტების მდგომარეობა, რომლებიც სპეციალურად შერჩეულ სუნთქვის ვარჯიშებს ასრულებდნენ, მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა ან ბევრი დაავადებისგან სრულად განიკურნენ. როგორ მოგწონთ პერსპექტივა, რომ სუნთქვის დახმარებით ჯანმრთელი და ენერგიით სავსე გახდეთ? მზად ხართ ყოველდღე თქვენი დროის 20 წუთი დაუთმოთ? თუ დიახ, მაშინ აშოკ მიშრა, იოგის ოსტატი და პრანაიამი დაგეხმარებათ, რომელიც პაციენტების სხვადასხვა დაავადების სამკურნალოდ ინდივიდუალურ სუნთქვის ვარჯიშებს ადგენს.
ძვლებს აძლიერებს, ჰორმონებს აწესრიგებს – ბატონო აშოკ, რა შედეგები აჩვენა სუნთქვის გამაჯანსაღებელ ეფექტზე ჩატარებულმა კვლევამ? – დივია იოგი მანდირის მიერ ჩატარებულ კვლევაში ბევრი ადამიანი იყო ჩართული, რომელთაც სიმსუქნე, დიაბეტი და ჰიპერტონია აწუხებდათ. სპეციალური სუნთქვის პრაქტიკის გავლამდე და შემდეგ რიგი დიაგნოსტიკური ტესტები გაიარეს. კვლევების უმეტესობამ აჩვენა, რომ პაციენტების უმეტესობის ჯანმრთელობა მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა, ბევრი სპეციფიკური უსიამოვნო სიმპტომი გაქრა. კერძოდ, ოსტეოპოროზის მქონე პაციენტებში იოგის კურსის და სუნთქვის ვარჯიშის შემდეგ ძვლის მინერალური სიმკვრივე გაუმჯობესდა. ნეიროენდოკრინული და ვეგატატიური ცვლილებებიც აღინიშნა. არსებობს მოსაზრება, რომ პრანაიამას მოქმედების რეალური სამკურნალო ეფექტი სრულად შესწავლილი არაა და სინამდვილეში სუნთქვის ვარჯიშებით ბევრი თანამედროვე დაავადების დავიწყება შეიძლება. ახლა ამ მიმართულებით ვმუშაობ და ამა თუ იმ უსიამოვნების სამკურნალოდ გარკვეულ გამაჯანსაღებელ ტექნიკას ვარჩევ.
ანტიასაკობრივი და წონაში კლების ეფექტი – რომელი კატეგორიის ხალხთან მუშაობთ ახლა? – შაქრიან დიაბეტიკებთან. ამ მეთოდის ეფექტურობაში დარწმუნებული ვარ, როგორც იმაში, რომ საზიანო არაა. პრაქტიკებს ხომ ექიმის მიერ გამოწერილ მედიკამენტურ თერაპიასთან კომბინაციაში ვიყენებთ, პოზიტიურ ცვლილებებს ვაკვირდებით და კურსის გავლისას მიდგომებს ვცვლით. ასეთი ცვლილებები საკმაოდ მოკლე დროში მიიღწევა, თუ სისტემატურად და სწორად ივარჯიშებთ. ახლახანს ერთ–ერთმა პაციენტმა, რომელიც გულ–სისხლძარღვთა სისტემის პრობლემებს ებრძვის, 15 დღიანი სუნთქვის ვარჯიშის შესრულებით თავი იმდენად კარგად იგრძნო, რომ ჩემი რჩევის გარეშე ბეტა–ბლოკატორის მიღება შეწყვიტა. ვურჩიე მედიკამენტის მიღების გაგრძელება მდგომარეობის მნიშვნელოვან გაუმჯობესებამდე, მაგრამ ეს მაგალითი აჩვენებს, რომ სუნთქვით დაავადებებთან ბრძოლა შეიძლება. პრანაიამა სწორი გამოყენების შემთხვევაში ორგანიზმზე დადებით გავლენას ახდენს და ეფექტურია ასთმის, ჰიპოტონიის სამკურნალოდ. გამაახალგაზრდავებელი ეფექტი აქვს და წონის კლებას ხელს უწყობს.
გაჯანსაღება და პროფილაქტიკა – რა არის პრანაიამას ვარჯიშის ძალა და გამაჯანსაღებელი ეფექტი? – ვარჯიში როგორც თხელ, ასევე ფიზიკურ სხეულზე გავლენას ახდენს. ამას მრავალი ახსნა აქვს. ყველაზე მთავარი – ჰაერი მოიცავს სასიცოცხლო ენერგიას, პრანას, და როცა სწორად ვსუნთქავთ, სუნთქვის პრაქტიკებს ვასრულებთ, მთლიანად გვავსებს, ჩვენს ენერგიას და სხეულს კონსტრუქტორივით აღადგენს. ამრიგად, ენერგეტიკულ არხებს ვწმენდთ, ორგანოებს, ნერვულ სისტემას ვაჯანსაღებთ, გონება უკეთ მუშაობას იწყებს. სუნთქვის ვარჯიშის შესრულებით სისხლში ნახშირორჟანგის და ჟანგბადის კონცენტრაცია იცვლება. შინაგანი ორგანოების კოლოსალური მასაჟი ხდება. დამატებითი ეფექტია ძილის, კუნთების და ნერვული სისტემის მუშაობის, ყნოსვის გაუმჯობესება. ასეთი სუნთქვა როგორც ემოციურ, ასევე სხეულის ზოგად მდგომარეობაზე გავლენას ახდენს. კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი დეტალი: სუნთქვის პრაქტიკა ყველა სფეროში გაცნობიერებულად ცხოვრებაში გვეხმარება. როგორც ექიმმა, თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ დაავადებების 60% ჩვენი არასწორი დოგმებით, კვებით, მოდუნების უუნარობით და მავნე ჩვევებით არის გამოწვეული. მაგალითად, ერთ–ერთი მავნე ჩვევა ბევრი რამის მიმართ ემოციური, ნეგატიური ურთიერთობაა. ვბრაზდებით, ვკიცხავთ, სასოწარკვეთაში ვცხოვრობთ, წვრილმანებზე ვნერვიულობთ და ასეთი გაუცნობიერებელი ქცევა და ცხოვრების სტილი შიგნიდან გვანადგურებს. თუ დამკვირვებლის როლში ვიცხოვრებთ, დავაკვირდებით, რას მივირთმევთ, როგორ ვრეაგირებთ სიტუაციაზე და როგორ ვცხოვრობთ, არა ემოციებზე, არამედ გრძნობებზე ცხოვრებას ვისწავლით, ბევრი ქრონიკული დაავადების მოშორებას შევძლებთ.– რომელი სუნთქვის ვარჯიშები დაგვეხმარება მდგომარეობის შემსუბუქებასა და საერთოდ დაავადების პრევენციაში? პრანაიამა ბევრი დაავადების დროს დაგეხმარებათ. ჩემი გამოცდილებიდან გეტყვით: საუკეთესო ეფექტისთვის დიდი მოლოდინი არ უნდა გქონდეთ – უბრალოდ ყოველდღე ივარჯიშეთ, სუნთქვა თქვენი შეგრძნებებით აკონტროლეთ. დარწმუნებით ვამბობ, რომ გონება და სხეული ყოველდღე უფრო ჯანმრთელი გახდება. თავიდან მიუჩვევლობის გამო შეიძლება უმნიშვნელო დისკომფორტი იგრძნოთ, მაგრამ ყოველი ახალი ვარჯიშის შემდეგ სწრაფად გაივლის. მაგალითად, ადამიანებს, რომელთაც ასთმა აწუხებთ, ღრმა სუნთქვის ვარჯიში ფილტვების უფრო აქტიურად მუშაობას აიძულებს. პაციენტები ასეთი ვარჯიშის დაწყებისას თავიდან დისკოფორტს განიცდიან, მაგრამ ვარჯიშის გაგრძელებით, თანდათან სუნთქვის ციკლის გაზრდით, უკვე 5-7 დღეში პირველ შვებას გრძნობენ.
რამდენიმე ეფექტური პრაქტიკა
- ტოქსინების დაწვა, სისხლის განახლება – ბგასტრიკა პრანა იამა. ბგასტრიკა ითარგმნება, როგორც მილი. ძველ ინდოეთში ღუმელში ცეცხლს მილით ანთებდნენ. პრანაიამას შესრულებისას მისი დახმარებით, როგორც მილის შემთხვევაში, შინაგან ცეცხლს ვანთებთ, რომელიც ტოქსინებს, სუნთქვასთან დაკავშირებულ დაავადებებს (ასთმა) წვავს, სისხლის განახლებას, ნივთიერებათა ცვლის დაჩქარებას ხელს უწყობს, საჭმლის მონელებას აუმჯობესებს, ყელის ანთებას აქრობს, ნერვული სისტემის მუშაობას აწესრიგებს, ენერგიას ზრდის და ზამთრის დეპრესიას ებრძვის. ვარჯიშის შესასრულებლად 1 წუთით დაჯექით, სუნთქვას დააკვირდით, ფიქრები მოიშორეთ. ძალისხმევით სუნთქვა დაიწყეთ, ორივე ნესტოდან: ჩასუნთქვა–ამოსუნთქვა შესვენების გარეშე. ჩასუნთქვის და ამოსუნთქვის დრო – ერთნაირი. მხოლოდ გულმკერდით ისუნთქეთ, 20-30 სუნთქვის ციკლი შეასრულეთ, შემდეგ ღრმად ჩაისუნთქეთ და ნელ–ნელა ამოისუნთქეთ. ეს 1 წრე. 1-5 ასეთი წრე გააკეთეთ, ბოლოს უმოძრაოდ 3-5 წუთით დაჯექით, სუნთქვა დაარეგულირეთ.
- ფილტვებისა და საჭმლის მომნელებელი ორგანოებისთვის – სურია ჩანდრა პრანა იამა. ეს ვარჯიშიც ენერგიას ზრდის, ფილტვების, საჭმლის მომნელებელი სისტემის მუშაობას აუმჯობესებს. მის შესასრულებლად მარჯვენა ხელის ცერა თითით მარჯვენა ნესტო დახურეთ, მარცხენა ნესტოდან ჩაისუნთქეთ და ამოისუნთქეთ: 10-30 ციკლი. თვალები დახუჭეთ, სუნთქვაზე კონცენტრირდით. შემდეგ ჩასუნთქვისას სუნთქვა შეიკავეთ, ნიკაპით მკერდისკენ გაიწელეთ, 20-40 წამით არ ისუნთქოთ. შემდეგ მარცხენა ნესტო დალუქეთ, ნიკაპი ასწიეთ (თავი სწორად) და მარჯვენა ნესტოდან ამოისუნთქეთ და 10-30 ციკლით ამ ნესტოდან ჩაისუნთქეთ–ამოისუნთქეთ. კიდევ ერთხელ ორივე ნესტოზე მოქმედება გაიმეორეთ.
- ტვინის და იმუნიტეტის დასახმარებლად – ანულ ვილო ან არხების გაწმენდა. ეს პრანაიამა დაახლოებით 72 000 ენერგეტიკულ არხს წმენდს, სუნთქვის სისტემაზე, სისხლის მიმოქცევაზე, ტვინზე, შინაგანი ორგანოების მუშაობაზე გავლენას ახდენს, იმუნიტეტს აძლიერებს. სუნთქვას დააკვირდით, მარჯვენა ნესტო მარჯვენა ხელის ცერა თითით დახურეთ, მარცხენა ნესტოდან ჩაისუნთქეთ, შემდეგ მარცხენა ნესტო მარჯვენა ხელის არათითით დახურეთ და მარჯვენა ნესტოდან ამოისუნთქეთ. ასე მორიგეობით: 10-21 სუნთქვის ციკლი. პრაქტიკა მარცხენა ნესტოდან ამოსუნთქვით დაასრულეთ.
- ასანები შაქრიანი დიაბეტის დროს – მაცენდრასანი. მოქნილობას ავითარებს და ზურგის და ხერხემლის კუნთებს აძლიერებს, მუცლის ღრუს ორგანოებში სისხლის მიმოქცევას სტიმულირებს, დაბერების პროცესებს აფერხებს. ასეთი დახვევა საჭმლის მონელებას და კუჭქვეშა ჯირკვლის მუშაობას აუმჯობესებს, ინსულინის წარმოებას ხელს უწყობს. იატაკზე დაჯექით. ფეხები წინ გამართეთ. მარცხენა ფეხი მოხარეთ, მარჯვენა ფეხს გადაადეთ და ტერფი მუხლის გარე მხარეს მიადეთ. მარცხენა ფეხის თითები წინ მიმართული. ახლა მარჯვენა ფეხი მოხარეთ და მარჯვენა ფეხის ტერფი მარცხენა დუნდულთან რაც შეიძლება ახლოს მიიტანეთ. მარჯვენა ბარძაყი და წვივი ამასთან იატაკზე დევს. ტანი მარცხნივ მოატრიალეთ, მარცხენა ხელისგული მარჯვენა გვერდს მოხვიეთ. მარჯვენა ხელი მარცხენა ფეხის მუხლს გარე მხრიდან დადეთ. თავი ბრუნვის მხარეს მიაბრუნეთ, მარცხენა მხარს იყურეთ. მშვიდად და თანაბრად ისუნთქეთ. 10 წამიდან 1 წუთით შეასრულეთ. შემდეგ თავი წინ მოაბრუნეთ და ფრთხილად საწყის პოზას დაუბრუნდით. იგივე მეორე მხარეს შეასრულეთ. ზოგიერთ ადამიანს ჯანმრთელობის მდგომარეობის ან ასაკის გამო ასეთი ვარჯიშის შესრულება უჭირს. არსებობს უფრო მსუბუქი ასანა, რომელიც დიაბეტის დროს ეფექტურია. ვაკრასანი – ასანა დგომას აუმჯობესებს, ხერხემლის და მენჯბარძაყის სახსრების მოძრაობას აუმჯობესებს, ღვიძლის, თირკმლის, ნაწლავების, კუჭის, კუჭქვეშა ჯირკვლის მუშაობას ხელს უწყობს. მარცხენა ფეხი მოხარეთ და მარცხენა ბარძაყი მუცლისა და მკერდისკენ მიწიეთ. მარცხენა ფეხის ტერფი იატაკს დაადეთ, გამართული მარჯვენა ფეხის ბარძაყის გარე მხარეს. მარცხენა ხელი ხელისგულით უკან, მარცხენა დუნდულთან იატაკს დაადეთ, თითები უკან მიმართული. მარჯვენა ხელის იდაყვით მარცხენა ფეხის მუხლი დაიკავეთ და მუცელს მიადეთ. ამოსუნთქვაზე ტანი მარცხნივ მოატრიალეთ. ყურადღება გაამახვილეთ სწორ ხერხემალზე, დაშვებულ მხრებზე, იატაკზე სწორად დადებულ დუნდულებზე. პოზა 30-60 წამით დააფიქსირეთ. ამოსუნთქვაზე ნელა, მკვეთრი მოძრაობის გარეშე საწყის პოზას დაუბრუნდით. ფეხების პოზა შეცვალეთ და ვარჯიში გაიმეორეთ.
- თავის ტკივილის და ყაბზობის გასაქრობად – კაპალაბჰატი. ეს პრანაიამა თავის ტკივილს და შაკიკს აქრობს. ჩემი დაკვირვებით, 15-20 სეანსში თავის დისკომფორტი ქრება. ამასთან, შინაგანი ორგანოების და ნაწლავების კარგი მასაჟია. ნაწლავების კედლებზე არის ბუსუსები, რომელთაც სახამებელი და არაჯანსაღი საკვების სხვა ნარჩენები ეკვრის, რაც ნაწლავების გაწმენდას ართულებს. კაპალაბჰატი ამ პროცესებს ააქტურებს. კვლევის თანახმად, ქალები, რომელთაც დაორსულება ვერ შეძლეს, ამ სუნთქვის ვარჯიშით რეპროდუქციული ფუნქციების გაუმჯობესება შეძლეს. ასეთი პრაქტიკა მამაკაცებში სპერმის გამომუშავებას ხელს უწყობს. ვარჯიშისას ზურგი გამართეთ, თვალები დახუჭეთ და მოდუნდით. ხელები მუხლებს დაადეთ. ღრმად ჩაისუნთქეთ, შემდეგ ამოისუნთქეთ. ამოსუნთქვის ბოლოს მუცლის კუნთები მკვეთრად და სწრაფად დაჭიმეთ (მუცელი ძლიერ შეწიეთ), ჰაერი ნესტოებიდან ამოუშვით. გამოიყენეთ მხოლოდ ის კუნთები, რომლებიც მუცლის წინა კედელს, ქვედა ნეკნიდან მენჯამდე, ქმნის. ამ კუნთების შეკუმშვა მუცელს შიგნით ხერხემლისკენ წევს, აქტიურ ამოსუნთქვას ხელს უწყობს. 10-30 ამოსუნთქვა გააკეთეთ, დროთა განმავლობაში ამოსუნთქვის რაოდენობა 108-მდე გაზარდეთ. ეს მკვეთრი, სწრაფი ამოსუნთქვებია ორივე ნესტოდან, ჩასუნთქვა მოკლე, პასიური, დაძაბულობის გარეშე – ეს კაპალაბაჰტის მთავარი ელემენტია.
მნიშვნელოვანი პირობები და უკუჩვენებები
– აქვს თუ არა რაიმე სახის უკუჩვენება ასეთი ტექნიკის შესრულებას?
ასეთი ვარჯიშები კარგია ჰიპოტონიკებისთვის, ასე მათი მდგომარეობა სტაბილურდება. აი, ჰიპერტონიკებისთვის და გულ–სისხლძარღვთა სისტემის დაავადებების მქონე პაციენტს სუნთქვის ვარჯიშის ინდივიდუალურად შერჩევა სჭირდება, რადგან ზემოთ აღწერილი ვარჯიშები წნევის ზრდას იწვევენ. ქალებმა მენსტრუაციის დროს ვარჯიშები არ უნდა შეასრულონ. ვარჯიში შეასრულეთ დილით უზმოზე, წინასსწარ ჭიქა ლიმონიანი წყალი დალიეთ ან ჭამიდან 2 საათის შემდეგ ივარჯიშეთ. სანამ საჭმელი კუჭშია, თქვენი ენერგია მისი გადამუშავებით არის დაკავებული. პრანაიამა ენერგეტიკული პრაქტიკაა, მაგრამ მისი გააქტიურება სავსე კუჭით შეუძლებელია. მაქსიმალური ეფექტისთვის უარი თქვით მკვდარ საჭმელზე – საუბარია ხორცსა და თევზზე. ისინი საჭმლის მოსანელებლად ბევრ ენერგიას გვართმევენ და თან ენერგიას ამძიმებენ. ცოცხალი საკვებია მცენარეული, ანუ ის, რომელშიც სიცოცხლე შენარჩუნებულია და რომელიც გაზაფხულზე შეგიძლიათ დარგოთ და კვლავ გაიზრდება. რაციონი დააბალანსეთ – ეს დღეგრძელობის და ჯანმრთელობის ერთ–ერთი რეცეპტი. ის უნდა მოიცავდეს მოხარშულ ფაფებს, სალათებს და ხილს. სასურველია, ახალი, ახლახანს მომზადებული კერძები მიირთვათ.
