ჩვენი ტვინი უნიკალური, ნაკლებად შესწავლილი სტრუქტურაა. მეცნიერებს დღემდე არ შეუძლიათ იმის ახსნა, თუ როგორ ფუნქციონირებს იგი და სად არის მისი ზღვარი. დღეს მეცნიერები ამბობენ, რომ საშუალო სტატისტიკური ადამიანი თავის ტვინს საშუალოდ 30%-ით იყენებს. ვივიენის დღევანდელი სტატიით გთავაზობთ, უფრო გაზარდოთ თქვენი ტვინის შესაძლებლობები და იპოვოთ განსხვავებები ამ ორ სურათს შორის. თუ რა როლს თამაშობენ თავსატეხები და ამოცანები მეხსიერების გავარჯიშებაში, ამ სტატიის წაკითხვით გაიგებთ.
როგორ გვეხმარება სავარჯიშოები და თავსატეხები მეხსიერების გავარჯიშებაში
ადამიანი ყოველდღიურად იმახსოვრებს დიდი მოცულობის ინფორმაციას. ზოგი სამსახურისთვის გვჭირდება, ზოგი – სასიამოვნო მოგონებები და მოვლენებია. დღეს, კომპიუტერული ტექნოლოგიების სამყაროში იმდენი ინფორმაციაა, რომ უბრალოდ ვერ ვამუშავებთ და ვიმახსოვრებთ. ვუყურებთ მოკლე ვიდეოებს, რომელთა მნიშვნელობაც მაშინვე გვავიწყდება. ამაზე არა მხოლოდ დიდ დროს ვხარჯავთ, არამედ მეხსიერებასაც ვტვირთავთ არასაჭირო ინფორმაციით.
დღეს მეცნიერები გამოყოფენ მეხსიერების სამ ტიპს. ეს არის სენსორული, მოკლევადიანი და გრძელვადიანი.
სენსორული მეხსიერება წარმოიშობა ჩვენი სხეულისა და გრძნობის ორგანოების იმპულსებისგან. ასეთი მეხსიერება გრძელდება არაუმეტეს სამი წამისა. ამიტომ არ გვახსოვს რამხელა ტკივილი განვიცადეთ თითის გაჭრისას. მაგრამ ჩვენს ტვინს ახსოვს, რომ ეს მტკივნეულია და დანა ფრთხილად უნდა გამოვიყენოთ.
მოკლევადიანი მეხსიერება საშუალებას გვაძლევს დავიმახსოვროთ მოვლენა 30 წამის განმავლობაში. თუ ეს მოვლენა აღარ განმეორდება, ტვინი სამუდამოდ წაშლის ამ მოგონებას. მაგრამ თუ იგივე მოქმედება მეორდება ყოველდღე 30 წამის განმავლობაში, მეხსიერება გადადის გრძელვადიან მეხსიერებაში. ამიტომ, ჩვევის გამომუშავების მიზნით, რეკომენდებულია ერთი და იგივე ქმედების შესრულება ყოველდღე.
გრძელვადიანი მეხსიერება ინახავს ინფორმაციას ადამიანის სიცოცხლის განმავლობაში. ის ინახავს ჩვენთვის მნიშვნელოვან ყველა მოვლენას, თარიღს და ემოციას. ჩვენი სხეულის მოძრაობებსაც კი. როგორ გამოვიყენოთ ესა თუ ის საგანი – ეს ყველაფერი გრძელვადიანი მეხსიერებაა. დროთა განმავლობაში გრძელვადიანი მეხსიერება გადის „რევიზიას” და ზოგიერთი მოვლენა და თარიღი გვავიწყდება. რაც უფრო ძლიერია ემოცია, რომელსაც განვიცდით ამ მოვლენის მომენტში, მით უფრო სავარაუდოა, რომ ის სამუდამოდ დარჩება ჩვენს მეხსიერებაში. თუმცა, ძლიერი სტრესის დროს, ჩვენს მეხსიერებას შეუძლია დაბლოკოს შემომავალი ინფორმაცია და ხშირად ადამიანებს ბუნდოვნად ახსოვთ ცხოვრების უარყოფითი მომენტები.
სავარჯიშოები გრძელვადიანი მეხსიერების გასავარჯიშებლად
მეხსიერების გასაუმჯობესებლად და მეტის დასამახსოვრებლად, საჭიროა მისი გავარჯიშება. ისევე, როგორც ვავარჯიშებთ ჩვენს კუნთებს. თუ ახლის დამახსოვრება გიჭირს, მაშინ გამოიყენე ჩვენი მარტივი რეკომენდაციები. მაგალითად, როგორიცა ჩვენს მიერ შემოთავაზებული ფოტოები, რომლებიც დაგეხმარებათ ყურადღების კონცენტრაციაში და მათზე არსებული განსხვავებების დამახსოვრებაში. რადგან მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ ინფორმაციის დამახსოვრება, არამედ მისი სწრაფად მოძებნა საკუთარ მეხსიერებაში. ასევე, შეგვიძლია გავიხსენოთ საბავშვო თამაში – საგნების ან ფიგურების ჩვენება მეხსიერების გამოყენებით. ასეთი სავარჯიშოები ხელს უწყობს ვიზუალური მეხსიერების გავარჯიშებას.
თუ კიდევ რა სავარჯიშოები არსებობს მეხსიერების გასავარჯიშებლად, ქვემოთ წაიკითხეთ.
ერთ-ერთი ასეთი მეთოდია ხმამაღლა კითხვა. როდესაც ჩვენთვის ვკითხულობთ, ძალიან ხშირად მხოლოდ ტექსტს ვადევნებთ თვალს და ვერ ვიგებთ აზრს. ხმამაღლა უფრო ნელა ვკითხულობთ და იძულებული ვართ სრულად წავიკითხოთ თითოეული სიტყვა. ასე უკეთ ვიმახსოვრებთ წაკითხულის შინაარს და ვიმდიდრებთ სიტყვათა მარაგს. სმენითი მეხსიერების გასაუმჯობესებლად, სპეციალისტები გვირჩევენ აუდიოწიგნების და პოდკასტების მოსმენას. ეს მეთოდი საშუალებას გვაძლევს გავამახვილოთ ყურადღება იმაზე, რასაც ვუსმენთ და სხვა რამეზე არ გადავიტანოთ.
სავარჯიშოები მოკლევადიანი მეხსიერების გასავითარებლად
როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ჩვევების ჩამოსაყალიბებლად გვჭირდება მოკლევადიანი მეხსიერება. ამიტომ, მის გავარჯიშებაში ზეპირი ანგარიში დაგვეხმარება. ტყუილად კი არ გვაიძულებდნენ სკოლაში ზეპირად გვესწავლა გამრავლების ცხრილები. დაიწყეთ მარტივი შეკრებისა და გამოკლების მაგალითებით. ამის შემდეგ შეგიძლიათ დაიწყოთ გონებაში გამრავლება და გაყოფა.
კიდევ ერთი სავარჯიშო, რომელიც ტვინის ორივე ნახევარსფეროს გავარჯიშებაში დაგეხმარებათ. შეასრულე რაიმე მოქმედება არა მთავარი ხელით. ყველა ჩვენგანი უკეთესად ვიყენებთ მარჯვენა ან მარცხენა ხელს. ჩვენმა ტვინმა ეს იცის და ჩვენ ამ მოქმედებას ავტომატურად ვასრულებთ. როდესაც ხელს ცვლით, ტვინში ახალი ნეირონული კავშირები იქმნება. ასეთი სავარჯიშო ხელს უწყობს მოტორული მეხსიერების განვითარებას და მოძრაობის კონცენტრაციას.
ახლა კი დავუბრუნდეთ ჩვენს სავარჯიშოს. ამ ნახატებზე განსხვავებებია. თუ გსურთ თქვენი დაკვირვებულობის შემოწმება, შეეცადეთ იპოვოთ განსხვავებები 30 წამში. რაც მალე მოძებნით, მით უკეთესი. ჯერ საკუთარი ძალები გამოსცადეთ, პასუხს კი – მომდევნო ფოტოზე ნახავთ.
პასუხები ფოტოზე:
