მუდმივი სისუსტე და აპათია შეიძლება პროვოცირებული იყოს არა სტრესით, არამედ ფარისებრი ჯირკვლის დისფუნქციით, – განაცხადა ენდოკრინოლოგმა ვერონიკა ნეუდახინამ.
ნეუდახინა ყურადღებას ამახვილებს იმ ფაქტზე, რომ უმეტეს შემთხვევაში, დაღლილობა და აპათია არის ორგანიძმის ბუნებრივი რეაქცია მაღალ დატვირთვასა და სტრესზე. თუმცა, თუ ეს სიმპტომები შვებულების შემდეგაც არ გაქრება, ექიმის რეკომენდაციაა, რაც შეიძლება მალე მიმართოთ ექიმს, რათა გამოირიცხოს ჰიპოთირეოზი.
„ფარისებრი ჯირკვალი პასუხისმგებელია ორგანიზმში მიმდინარე მრავალ პროცესზე: განწყობისა და მადის კონტროლიდან დაწყებული გულის ფუნქციის და სხეულის ტემპერატურის რეგულირებამდე. თუ ფარისებრი ჯირკვალი არ გამოიმუშავებს საკმარის ჰორმონებს, ეს გავლენას ახდენს ადამიანის ჯანმრთელობაზე. გარდა ამისა, ზოგჯერ ჰიპოთირეოზი შეიძლება იყოს რეპროდუქციული დარღვევებისა და უნაყოფობის მიზეზიც კი“, – ამბობს ნეუდახინა.
ენდოკრინოლოგმა ოლგა იურიევამ სპეციალურად ჰიპოთირეოზის სიმპტომებსა და მიზეზებზე ისაუბრა.
„ჰიპოთირეოზის სიმპტომები შეიძლება იყოს ბუნდოვანი და ხშირად შეიძლება იმიტირებდეს სხვა მდგომარეობას“, – ამბობს იურიევა.
სიმპტომები:
- იცვლება მენსტრუალური ციკლი;
- ყაბზობა;
- დეპრესია;
- თმის სიმშრალე და ცვენა;
- მშრალი კანი;
- ქოლესტერინის მომატებული დონე;
- დაღლილობა;
- გაზრდილი მგრძნობელობა სიცივის მიმართ;
- ჩახლეჩილი ხმა;
- სახსრების ტკივილი, შებოჭილობა და შეშუპება;
- მეხსიერების პრობლემები;
- კუნთების ტკივილი და შებოჭილობა;
- კუნთების სისუსტე;
- შეშუპებული სახე;
- ნელი პულსი;
- ფარისებრი ჯირკვლის შეშუპება (ჩიყვი);
- წონის აუხსნელი მატება ან წონის დაკლების სირთულე;
- კარპალური გვირაბის სინდრომი.
ჰიპოთირეოზის მიზეზები
ჰიპოთირეოზის ყველაზე გავრცელებული მიზეზია ჰაშიმოტოს თირეოიდიტი.
„თირეოიდიტი – ფარისებრი ჯირკვლის ანთებაა. ჰაშიმოტოს თირეოიდიტი აუტოიმუნური დაავადებაა. ჰაშიმოტოს დაავადებისას თქვენი ორგანიზმი გამოიმუშავებს ანტისხეულებს, რომლებიც თავს ესხმიან და ანადგურებენ ფარისებრ ჯირკვალს. თირეოიდიტი ასევე შეიძლება გამოწვეული იყოს ვირუსული ინფექციით“.
ჰიპოთირეოზის სხვა მიზეზები
მკურნალობა რადიოაქტიური იოდით. ეს მკურნალობა ჩვეულებრივ ინიშნება ფარისებრი ჯირკვლის ჭარბი აქტივობის მქონე ადამიანებისთვის, მდგომარეობა, რომელიც ცნობილია როგორც ჰიპერთირეოზი. თუმცა, რადიაცია ანადგურებს ფარისებრი ჯირკვლის უჯრედებს. ეს ჩვეულებრივ იწვევს ჰიპოთირეოზის განვითარებას.
გარკვეული მედიკამენტების გამოყენება. ზოგიერთმა მედიკამენტმა, რომლებიც გამოიყენება გულის პრობლემების, ფსიქიკური დაავადებების და კიბოს სამკურნალოდ შეიძლება ზოგჯერ ხელი შეუშალოს ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების წარმოებას. მათ შორისაა ამიოდარონი (კორდარონი, პაცერონი), ინტერფერონ ალფა და ინტერლეიკინი-2.
ოპერაცია ფარისებრ ჯირკვალზე. ფარისებრი ჯირკვლის ამოკვეთის ოპერაცია გამოიწვევს ჰიპოთირეოზის განვითარებას. თუ ფარისებრი ჯირკვლის მხოლოდ ნაწილია ამოკვეთილი, დარჩენილი ჯირკვალი მაინც შეძლებს ორგანიზმის საჭიროებისთვის საკმარისი ჰორმონების გამომუშავებას.
რაციონში ძალიან ცოტა იოდი. ფარისებრ ჯირკვალს ესაჭიროება იოდი ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების წარმოებისთვის.
„თქვენი ორგანიზმი იოდს არ გამოიმუშავებს, ამიტომ ის უნდა მიიღოთ საკვებთან ერთად. იოდირებული სუფრის მარილი მდიდარია იოდით. იოდის სხვა წყაროებია მოლუსკები, მარილიანი თევზი, კვერცხი, რძის პროდუქტები და ზღვის მცენარეები“.
ორსულობა. მიზეზი უცნობია, მაგრამ ზოგჯერ ფარისებრი ჯირკვლის ანთება ხდება ორსულობის შემდეგ. ამას მშობიარობის შემდგომი თირეოიდიტი ეწოდება.
„ამ მდგომარეობის მქონე ქალები ჩვეულებრივ განიცდიან ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების დონის მკვეთრ მატებას, რასაც მოჰყვება ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონის წარმოების მკვეთრი შემცირება“.
მშობიარობის შემდგომი თირეოიდიტის მქონე ქალების უმეტესობა აღიდგენს ფარისებრი ჯირკვლის ნორმალურ ფუნქციას.
ფარისებრი ჯირკვლის პრობლემები დაბადებისას. ზოგიერთი ბავშვი შეიძლება დაიბადოს ფარისებრი ჯირკვლით, რომელიც არ ვითარდება სწორად ან არ მუშაობს სწორად.
ჰიპოფიზის ჯირკვლის დაზიანება ან დარღვევა. იშვიათ შემთხვევებში ჰიპოფიზის ჯირკვალთან დაკავშირებულმა პრობლემებმა შეიძლება ხელი შეუშალოს ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონის გამომუშავებას. ჰიპოფიზი გამოიმუშავებს ჰორმონს, რომელსაც ეწოდება ფარისებრი ჯირკვლის თირეოტროპული ჰორმონი (TSH), რომელიც ატყობინებს ფარისებრ ჯირკვალს, რამდენი ჰორმონი უნდა გამოიმუშაოს და გამოყოს.
ჰიპოთალამუსის დარღვევები. ჰიპოთირეოზის უკიდურესად იშვიათი ფორმა შეიძლება ჩამოყალიბდეს, როდესაც ჰიპოთალამუსი არ გამოიმუშავებს საკმარისად ჰორმონს, რომელსაც ეწოდება TRH. TRH გავლენას ახდენს ჰიპოფიზის ჯირკვალიდან TSH-ის გამოთავისუფლებზე.
მნიშვნელოვანია! ინფორმაცია მოწოდებულია საცნობარო მიზნებისთვის. უკუჩვენებებისა და გვერდითი მოვლენების შესახებ ჰკითხეთ სპეციალისტს და არავითარ შემთხვევაში არ ჩაიტაროთ თვითმკურნალობა. დაავადების პირველი ნიშნების გამოვლენისას მიმართეთ ექიმს.
