ქუჩიდან ხმამაღალი ხმაური ან პარტნიორის ხვრინვა დაძინებაში ხელს გვიშლის და ღამით ძალიან შეიძლება გაგვაბრაზოს. რა თქმა უნდა, ასეთ სიტუაციაში ყურის საცობი გვეხმარება, მაგრამ რა გავაკეთოთ, თუ არ გვაქვს ყურის საცობი?
ჩაიცვით საღამური, გამორთეთ სინათლე, დაწექით – ეს ნიშნავს, რომ სიზმრების ქვეყანა ახლოსაა. როცა სახიფათო ხმები ჩნდება, სიმშვიდე და სიზმრები სწრაფად მთავრდება.
რატომ გვაწუხებს ხმაური ღამით
„რა თქმა უნდა, დამოკიდებულია იმაზე, როგორია ხმაური“ – ამბობს ელენა კლიმოვსკაია, თერაპევტი. ძილის დროს ხმაურმა შეიძლება გამოიწვიოს გულისცემის გახშირება და ტვინის ტალღების აჩქარება. სწორედ ამიტომ, მას შეუძლია ადვილად გაგაღვიძოთ, განსაკუთრებით მაშინ, როცა გძინავთ, ამბობს ფიზიოლოგი, რომელიც სწავლობს ძილს და გონებრივ აქტივობას.
მნიშვნელოვანია, გვესმის ხმაური მუდმივად თუ არარეგულარულად. მაგალითად, საათის წიკწიკი უფრო შემაწუხებელია, ვიდრე კონდიცირების სისტემის ხმაური.
ე.წ. ხმის წნევის დონეც მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. ის ხმაურის ინტენსივობას ზომავს. დამოკიდებულია იმაზე, რამდენად გამოირჩევა ხმაური გარე ხმაურის ფონისგან. რაც უფრო ხმამაღალია გარემო, მით ნაკლებად აღვიქვამთ ახალ სტიმულს.
მოულოდნელი ხმაური გვაშინებს
მნიშვნელობა აქვს იმას, როგორ მოულოდნელად იწყება ხმაური. ადამიანებს უფრო ეღვიძებათ მოულოდნელი ხმებისგან, ვიდრე ხმებისგან, რომლებიც თანდათან ძლიერდება.
ექიმის თქმით, ხმაური ძალიან ინდივიდუალურად მოქმედებს. გზის ხმაურის კვლევა აჩვენებს, რომ თითქმის ყველას ეღვიძება 65 დეციბელი ხმაურის დონეზე.
თუ ძალიან დაღლილი ხართ, ხმაურიან გარემოშიც კი შეიძლება დაიძინოთ, ამბობს ექიმი.„ასევე ვიცით, რომ ზოგიერთი ახალგაზრდა ღამით იძინებს დისკოთეკაზე იმის მიუხედავად, რომ იქ წარმოუდგენელი ხმაურია“.
ფსიქიკის როლი
ხმაურისადმი პირადი დამოკიდებულებაც დიდ როლს თამაშობს.
„ადამიანებს შეუძლიათ ძალიან განსხვავებულად რეაგირებდნენ ამა თუ იმ ხმაურის გამაღიზიანებელზე, იმის მიხედვით, თუ როგორ აფასებს ამ მტკივნეულ გამაღიზიანებელს“ – ამბობს ექიმი. სტრესის მკვლევარს გამოგონილ მაგალითად მოჰყავს მამა, რომელსაც ბაღში ძინავს იმის მიუხედავად, რომ ბავშვები ხმამაღლა თამაშობენ. მამა რთავს ბავშვების ხმაურს ძილში, როგორც დადებით სტიმულს, რადგან სიგნალს აძლევს, რომ ყველაფერი რიგზეა.
„მათ, ვისაც ნეგატიური დამოკიდებულება აქვს ხმაურის და ხმაურის გამომწვევი ხალხის მიმართ, ამაზე ყურადღებას ამახვილებენ“. ეს ნიშნავს, რომ ხმაური უფრო შესამჩნევი ხდება. ნებისმიერ შემთხვევაში მუდმივი შემაშფოთებელი ხმაური ძილის დროს შეიძლება გახდეს ტოქსიკური, საზიანო ჯანმრთელობისთვის, განსაკუთრებით გულ–სისხლძარღვთა სისტემისთვის.
რჩევები და რეკომენდაციები სარელაქსაციოდ
ადამიანებს შეუძლიათ ძილის დროს ხმაურს სხვადასხვაგვარად გაუმკლავდნენ. საბაზისო მოდუნება მნიშვნელოვანია. ექიმი სუნთქვით ვარჯიშებს გირჩევთ.
„შვიდჯერ ზედიზედ ნელა ჩაისუნთქეთ და ამოისუნთქეთ, სასურველია, ხმაურიანად ტუჩებით. ეს არტერიულ წნევას ამცირებს“.
ექიმი გირჩევთ, ჯერ სცადოთ ხმაურის წყარო შეამციროთ. ეს შეიძლება მოხდეს ყურის საცობით, ასევე ფანჯრის ან კარის დახურვით.
საძილე აბები ფრთხილად გამოიყენეთ
ზოგი „თეთრ ხმაურს“ უსმენს, რომ ხმაურიან გარემოში დაძინება შეძლოს. მის ეფექტურობაზე მონაცემები ჯერ გაურკვეველია.
ზოგიერთი კვლევა ადასტურებს, რომ ხმაურს აქვს დადებითი ეფექტი, რადგან ფარავს სხვა სახიფათო ხმაურიან მოვლენებს. სხვა კვლევა უარყოფით ეფექტებს აჩვენებს.
„ამას გარკვეული სიფრთხილით უნდა მოეკიდოთ“ – ხაზს უსვამს ექიმი.
ზოგადად, კლიმოვსკაია გირჩევთ, საძილე აბები გამოიყენოთ მხოლოდ უკიდურეს შემთხვევაში და მოკლე ვადით, რომ მათზე დამოკიდებული არ გახდეთ. ასევე ძილის ცუდ ჰიგიენას უნდა მოერიდოთ.
გამოიყენეთ საწოლი მხოლოდ ძილისთვის და არა ტელევიზორის საყურებლად
ექიმის აზრით, ეს ნიშნავს, კერძოდ:
- საწოლი უნდა იყოს განკუთვნილი ძილისთვის და არა საჭმელად ან ტელევიზორის საყურებლად.
- უშუალოდ ძილის წინ ფიზიკურ ვარჯიშს მოერიდეთ და ბევრი არ ჭამოთ.
- ლურჯ სინათლეს თავი აარიდეთ.
- ბოლოს ყავა დაძინებამდე 6 საათით ადრე უნდა დალიოთ. ალკოჰოლიც ძილის წინ კარგი იდეა არაა. ეს გვღლის, მაგრამ ღამით ადრე და ხშირად გაღვიძებას გვაიძულებს.
მნიშვნელოვანია! ინფორმაცია მხოლოდ საინფორმაციო ხასიათს ატარებს. უკუჩვენებების და გვერდითი ეფექტების შესახებ სპეციალისტთან გაიარეთ კონსულტანცია. თვითმკურნალობა დაუშვებელია. დაავადების პირველივე ნიშნებზე ექიმს მიმართეთ.
