თანამედროვე ადამიანს ადვილად შეუძლია ფსიქოლოგიური პრობლემების შესახებ ინფორმაცია მოიძიოს ან სპეციალისტს დაუკავშირდეს. არსებობს ფსიქოლოგიის ძირითადი მეთოდები, რომლებზეც არ ვუფიქრდებით, არადა ჩვენი ცხოვრების უკეთესობისკენ შეცვლა შეუძლია.
სტატიები ფსიქოლოგიის შესახებ გვიყვება ფსიქოლოგიურ დაავადებებზე, გვიხსნის ცნობიერების საოცარ სამყაროს და გვასწავლის სასარგებლო ხრიკებს. იცით უნივერსალური ძირითადი მეთოდების შესახებ, რომელსაც შეუძლია ყოველდღიური პრობლემების მოგვარებაში დაგეხმაროთ და ცხოვრება მნიშვნელოვნად შეგიმსუბუქოთ?
ფსიქოლოგი ირინა ბელოუსოვა გიზიარებთ ეფექტურ რჩევებს, როგორ ისწავლოთ პატიება, მიატოვოთ აბიუზერი, მოიშოროთ მავნე ჩვევები და შეწყვიტოთ თვითგვემა.
როგორ ვისწავლოთ პატიება?
პატიების უნარი ერთ–ერთი ძირითადი უნარია. და მაინც, მისი სწავლა შეიძლება. როგორ გავაკეთოთ სწორად? ფსიქოლოგი გირჩევთ დაიცვათ მარტივი ნაბიჯები:
- აღიარეთ და ბრაზი გამოხატეთ. მაგალითად, „დიახ, ვბრაზობ“. ილუზიური რეალურისგან გაარჩიეთ. ასე გაიაზრებთ, რომ ზიანის ემოციური შეფასება გაცილებით დიდია, ვიდრე რეალური ზიანი. როგორც წესი, ასე ხდება. ილუზიურის და რეალურის გამიჯვნით, შეძლებთ აირჩიოთ და გაიგოთ, რა მოხდა არასწორად და რომელი მოთხოვნილება აღმოჩნდა იმედგამაცრუებული. ასე ამ მოთხოვნილების სხვა კონტექსტში შესრულებას შეძლებთ.
- მენტალიზაცია. დაფიქრდით, რა დადებით და უარყოფით მომენტს მოგიტანთ პატიება, როგორ იგრძნობთ თავს, როცა დამნაშავეს აპატიებთ. ნახავთ, რომ ნამდვილი პატიება არის მაშინ, როცა სიმშვიდე ჩნდება, როცა თქვენი ემოციური ფონი ბალანსდება და ადამიანს თანაბრად ექცევით.
- პატიება. მთავარი ამოცანაა სიბრაზიდან გამოსვლა, მისი სიყვარულით დაფარვა, მასზე მეტად გახდომა. ამ შემთხვევაში თითქოს ეუბნებით საკუთარ თავს: „დიახ, გული მეტკინა, მაგრამ ჩემს ტკივილზე მეტი ვარ“.
როგორ მიატოვოთ აბიუზერი?
თუ გააცნობიერეთ, რომ აბიუზერთან ურთიერთობაში ხართ, პირველი ნაბიჯი უკვე გადადგით. თუ არასწორად მოიქცევით, მეორე ნაბიჯი შეიძლება ვერ გადადგათ. რა უნდა გააკეთოთ? ირინა გირჩევთ შემდეგს:
- უნდა გააცნობიეროთ, რომ რაც თქვენთან ხდება, ძალადობაა. ამის შესახებ ინფორმაცია მოძებნეთ: საკონტროლო სია ინტერნეტში.
- თქვენი ტანჯვა დააზუსტეთ. საკუთარ თავს უთხარით: „მტკივა, ჩემთან ასე არ შეიძლება“.
- ძალადობის ფესვები მშობლებისა და ბავშვის ურთიერთობიდან მოდის. ადამიანს, რომელმაც ბავშვობიდან იცის, რა არის სიყვარული და ესმის, როგორ შეიძლება მოქცევა და როგორ არა, არასდროს აერევა სიყვარულის გამოვლენა იმ ტანჯვაში, რომელსაც აყენებენ.
- ფსიქოლოგს მიმართეთ. თუ ტკივილი და სიყვარული აგერიათ და გარკვევა გიჭირთ, სპეციალისტს დახმარებისთვის მიმართეთ.
- ვიღაც მესამე სიტუაციის სწორად შეფასებაში დაგეხმარებათ. როცა ვიღაც გვეუბნება, რომ ურთიერთობა არაჯანსაღია, ვიწყებთ დაფიქრებას და სიტუაციის არა შიგნიდან, არამედ გარედან შეფასებას. სწორედ ეს გვეხმარება მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილების მიღებაში, მივატოვოთ აბიუზერი. უზრუნველყეთ საკუთარი თავი მხარდაჭერით, დაცვით, დახმარებით, მოიშორეთ დანაშაულის გრძნობა. წადით და დაიწყეთ ახალი ცხოვრება.
როგორ შეწყვიტოთ თვითგვემა?
აღიარეთ, ყოველთვის, როცა რაღაც ამოცანას თავს ვერ ართმევთ ან საქმეს არ ასრულებთ, თქვენში იღვიძებს შინაგანი ხმა, რომელიც გტუქსავთ და გაკრიტიკებთ. თვითმარქვიას სინდრომის შემთხვევაში ეს ხმა არ ჩერდება მაშინაც კი, როცა ყველაფერი გამოგდით. რა გავაკეთოთ ამ შემთხვევაში?
საკუთარ თავთან კამათისას შინაგან კრიტიკას რთავთ. ფიქრობთ, რომ საქმეში საკმარისად კარგი არ ხართ, რომ უფრო მეტის და უკეთ გაკეთება შეგეძლოთ. ეს ნეგატიურად აისახება ემოციურ მდგომარეობასა და თვითშეფასებაზე.
რა თქმა უნდა, შეიძლება მოგეჩვენოთ, რომ საკუთარ თავს არ საყვედურობთ, არამედ კონსტრუქციულ თვითანალიზს ატარებთ. სინამდვილეში ასე არაა.
ეს ჩვევა არსაიდან არ მოდის. ორი სცენარი არსებობს: ბავშვობაში ბავშვმა შეიძლება გადაიღო ზრდასრულის ქცევა, რომელიც საკუთარ თავს საყვედურობდა, ან გადაიღო ზრდასრულის ქცევა, რომელიც მას საყვედურობდა. გაზრდისას ადამიანი ამ ქცევას იმეორებს.
წარმოიდგინეთ სხვა ზრდასრული. თბილი, კეთილი და მიმღები, რომელიც არ გსაყვედურობთ, არ გთხოვთ სრულყოფილებას, იდეალურობას, თავზე გადახტომას, არამედ გამხნევებთ: „იმოქმედე, ყველაფერი გამოგივა!“ წარმოიდგინეთ ეს სიტუაცია? ჩართეთ ყოველ ჯერზე, როცა საკუთარ თავს თვითგვემაში გამოიჭერთ.
როგორ შეწყვიტოთ ყველაფრის კონტროლი?
ადამიანი, რომელიც ყველაფრის გაკონტროლებას ცდილობს, სინამდვილეში თავს ძლიერად არ გრძნობს და თავისუფლად ცხოვრება არ შეუძლია. ადვილად გაცემა და თავისუფლად მიღება არ შეუძლია. ფსიქოლოგი ამბობს, რაზე მიგვანიშნებს კონტროლი და როგორ ვებრძოლოთ ამ გრძნობას.
თუ გსურთ, ყველაფრის კონტროლი შეწყვიტოთ, პირველ რიგში, უნდა მიხვდეთ, რომ თქვენი კონტროლი არის შფოთვა, ბრაზთან შერეული. ამ გრძნობასთან ბრძოლისას დაიმახსოვრეთ რამდენიმე ძირითადი პუნქტი:
- ყველაფერს იდეალურად ვერ გააკეთებთ. ხალხი, რომელიც ყველაფრის გაკონტროლებას ცდილობს, ამაზე ბევრ ემოციურ და ფსიქიკურ რესურს ხარჯავს. დაფიქრდით, ჩვენ, ყველა ადამიანები ვართ, არასრულყოფილები, შეცდომის დაშვება შეგვიძლია.
- ზოგჯერ კონტროლი ყოვლისშემძლეობის ილუზიაა, რომელიც ბავშვობიდან მოდის. ამ შემთხვევაში ფსიქოლოგი გირჩევთ, მიმართოთ ყველაზე ძვირფასს, რაც შიგნით გაქვთ. შეიძლება მოგეჩვენოთ, რომ ეს გრძნობა სუსტი და უძლურია, მაგრამ ასე არაა, თქვენში არის ძლიერიც და ზრდასრულიც. თუ მას ვერ პოულობთ, ფსიქოლოგს მიმართეთ. ეს კონტროლისგან თავის დაღწევის ერთ–ერთი გასაღებია.
- საკუთარ თავს უბრალოდ უთხარით: „დიახ, ჩვეულებრივი ადამიანი ვარ, არაიდეალური“. მიიღეთ საკუთარი თავი. ასე ყველაფრის კონტროლის სურვილს შეამცირებთ და მშვიდად იცხოვრებთ.
როგორ შეცვალოთ ჩვევები?
მნიშვნელობა არ აქვს, რომელ ჩვევებთან გსურთ ბრძოლა. თუ ახლა რომელიღაც ჩვევის გამო თავს ცუდად გრძნობთ, მოიშორეთ. ფსიქოლოგი გიამბობთ, როგორ გააკეთოთ ეს ზიანის მიყენების გარეშე.
მნიშვნელოვანია გაიაზროთ: „ცუდად ვარ იმით, რაც ახლა მაქვს, უკმაყოფილო ვარ“. მთავარ როლს თვითგაცნობიერება თამაშობს. დაფიქრდით, უნდა მოითმინოთ ცუდი? პირველი ნაბიჯი: მოთმენა შეწყვიტეთ. იგრძენით, რომ გსურთ სხვაგვარად ცხოვრება, რომ სხვა ჩვევებით უკეთ იქნებით. ფსიქოლოგი ასეთ გადაწყვეტილებას პირად კვანტურ ნახტომს უწოდებს.
რაც მთავარია, ძველ ცხოვრების წესს არასდროს დაუბრუნდებით, თუ ახლის უპირატესობას იგრძნობთ.
რა თქმა უნდა, ზოგიერთი ჩვევა ფსიქოლოგთან ღრმა მუშაობას მოითხოვს, რადგან მის მიღმა შეიძლება იყოს ძველი კონფლიქტი, რაღაც, რაც ზედაპირზე არ ჩანს და რომლის შეცვლაც რთულია. ამ შემთხვევაში თქვენი მოთხოვნილება მკაფიოდ უნდა გააცნობიეროთ და ყველაზე დაცულ მასალასთან სამუშაოდ მზად იყოთ. გააკეთებთ ამას დამოუკიდებლად თუ ფსიქოლოგის დახმარებით, უნდა გესმოდეთ, რომ ეს თქვენს ცხოვრებას უკეთესობისკენ აუცილებლად შეცვლის.
