ქიმიური შეტევა: როგორ გადავრჩეთ და გავუწიოთ სხვებს პირველადი დახმარება

358

ქვეყნებს შორის ომის დროს ყველა მცხოვრებს სროლაში მოხვედრა აშინებს. ჩვეულებრივი რაკეტები ინფრასტრუქტურული ობიექტების გასანადგურებლად არის შექმნილი. აი, ქიმიური შეტევა მშვიდობიანი მოსახლეობის მასობრივ განადგურებას მიზნად ისახავს. პირველი სახეობის იარაღს თავშესაფარში შეგიძლიათ დაემალოთ, მაგრამ მეორე უფრო მზაკვრულია.ქიმიური იარაღის გამოყენება საერთაშორისო კონვენციებით აკრძალულია, მაგრამ მაინც იყენებენ. მაგალითად, რუსეთმა უკრაინაში არაერთხელ გამოიყენა ფოსფორის ბომბები, რომლებიც ასევე აკრძალულია. ქიმიური მრეწველობის საწარმოების და საწყობების ავარიებიც არ დაგავიწყდეთ. როგორ დავიცვათ საკუთარი თავი და ახლობლები უბედურების შემთხვევაში? Vivien სხვადასხვა სახის სახიფათო ნივთიერებების განხილვას ეცდება.

რა გავაკეთოთ, თუ ქიმიური შეტევა დაიწყო – თუ ქიმიური შეტევა დაიწყო, ამის შესახებ ახალი ამბებიდან მაშინვე გაიგებთ. ოფიციალურ ინსტრუქციებს ყურადღებით მოუსმინეთ. ასე საფრთხისგან თავის დაცვას შეძლებთ. აი, ქცევის ძირითადი წესები:

  1. ოთახი, სადაც იმყოფებით, მაქსიმალურად ჰერმეტული გახადეთ. ყველა ფანჯარა და კარი დახურეთ, სავენტილაციო ხვრელები და ნაპრალები სკოჩით ან სხვა ხელმისაწვდომი საშუალებებით დალუქეთ.
  2. მეგობრებს და ნათესავებს დაურეკეთ, რომ საფრთხის შესახებ გააფრთხილოთ.
  3. ტელევიზორით ან რადიოთი ახალი ამბების მოსმენა გააგრძელეთ.

თუ დაუყონებლივი ევაკუაციის შესახებ შეტყობინება მიიღეთ, მოქმედება ასე გააგრძელეთ:

  1. ყველა საჭირო მედიკამენტი შეაგროვეთ.
  2. ისე ჩაიცვით, რომ ქსოვილი მთელ სხეულს ფარავდეს (მათ შორის ხელთათმანი და ქუდი). თვალები სათვალით დაიცავით.
  3. თუ სახლში გაზის ნიღაბი გაქვთ, სახლიდან გასვლამდე აუცილებლად გაიკეთეთ. ბამბა–მარლის სახვევიც შეგიძლიათ გამოიყენოთ (რამდენიმე ცალი ერთდროულად დაიფარეთ და ისე, რომ სახეს მჭიდროდ მოერგოს).
  4. მაღალსართულიანი სახლიდან გარეთ კიბეებით ჩადით.
  5. ქუჩაში ნივთებს არ შეეხოთ.

ზარინი – ზარინით დაინფიცირების საფრთხის შესახებ შეტყობინების შემთხვევაში უფრო მაღლა ასვლა სცადეთ. ეს ნივთიერება ჰაერზე მძიმეა, ამიტომ მიწასთან ახლოს გროვდება. ზარინი სახიფათოა იმით, რომ უსუნოა და წყალს და საჭმელს ადვილად ერევა. პირველი სიმპტომები უხვი ნერწყვის და სურდოს, გულისრევის სახით ვლინდება.რამდენიმე დღისთვის საკვები და წყალი მოამზადეთ და ჰერმეტულ კონტეინერებში შეინახეთ. ტანსაცმელი, გამოსაცვლელი თეთრეული და პირსახოცი შეაგროვეთ. სახე და ტანი ისე დაიცავით, როგორც ზემოთ არის ნახსენები. იდეალურია, თუ სპეციალური ტანსაცმელი გაქვთ, მაგრამ ჩვეულებრივი საწვიმარიც გამოგადგებათ.იმის მიხედვით, გაზი შენობაში ან გარეთ გააფრქვიეს, ან მაქსიმალურად დაცულ შენობას თავი უნდა შეაფაროთ (იხილეთ ქცევის ძირითადი წესები ქიმიური შეტევის შემთხვევაში) ან გარეთ გახვიდეთ და ინფიცირების ადგილს მოშორდეთ.

როცა უსაფრთხო ადგილას მოხვდებით, მთელი ტანსაცმელი (თუ სვიტერია, გაჭერით) გაიხადეთ და პარკში შეინახეთ. ხელი არავის ახლებინოთ. საპნით და ბევრი წყლით კარგად დაიბანეთ. თუ თვალის ლორწოვანი გარსი დაზიანდა, გამდინარე წყალში 10-15 წუთით დაიბანეთ. მძიმე შემთხვევაში სასწრაფო დახმარებას მიმართეთ.ზარინის წინააღმდეგ ანტიდოტი არსებობს, რომელიც დიაგნოზის ზუსტი დადასტურების შემდეგ შეგიძლიათ მიიღოთ. თუ დაინფიცირების მსუბუქი ხარისხი გაქვთ, 1 მლ ატროპინი დღეში 3–ჯერ შეიყვანეთ. საშუალო ხარისხის შემთხვევაში პირველი დოზა 2-4 მლ–ით გაზარდეთ, შემდეგ 1-2 მლ 2-3 საათში ერთხელ გაუმჯობესებამდე. მძიმე შემთხვევაში 4-6 მლ, შემდეგ 1-2 მლ ყოველ 3-8 წუთში.

ფოსფორი – ფოსფორის ბომბის აფეთქება არ გამოგრჩებათ. ფეიერვერკს ჰგავს, მაგრამ სიხარულის ნაცვლად შიშს გვრის. ფოსფორი ჰაერთან შეხებისას ადვილად აალებადია და გაჩენილი ხანძრის ჩაქრობა რთულია. გამოყოფილი მწვავე კვამლის ჩასუნთქვამ შეიძლება ლეტალური შედეგი გამოიწვიოს.თუ მცირე კერის ჩაქრობა გადაწყვიტეთ (ან გჭირდებათ), ეს სველი საბნით, სველი ქვიშით ან ბევრი წყლით გააკეთეთ. ფოსფორის კანსა და თმაზე მოხვედრას უფრთხილდით. კანს სწრაფად ჭამს. ამ შემთხვევაში სველი პირსახოცი გამოიყენეთ. სასუნთქი გზები გაზის ნიღბით ან რესპირატორით აუცილებლად დაიცავით.

პირველადი დახმარება ფოსფორით დაზიანებული ადამიანისთვის:

  • ფოსფორი ტანსაცმელს ან კანს ფრთხილად მოაშორეთ. პინცეტი ან სხვა შესაფერისი ხელსაწყო გამოიყენეთ.
  • ჭურჭელი წყლით გაავსეთ და მასში დაზიანებული სხეულის ნაწილი მოათავსეთ. გამდინარე წყალი ან სველი ჩვარიც გამოგადგებათ.
  • დაზარალებულს დამწვარი ტანსაცმელი მოაცილეთ ან მოაჭერით ისე, რომ დაზიანებული ადგილი წყლიდან არ ამოიღოთ.
  • 1 ჩ/კ სოდა 1 ჭიქა წყალში გახსენით, ქსოვილი დაასველეთ და ჭრილობა დაამუშავეთ.
  • ბამბა არ გამოიყენოთ და ჭრილობა არ გადაიხვიოთ.
  • წყალბადის ზეჟანგით ჭრილობის გაწმენდა არ სცადოთ, რადგან ფოსფორი კვლავ აალდება.
  • თუ დაზარალებულმა ორთქლი ისუნთქა, სორბენტი დაალევინეთ და ბევრი წყლის მიწოდება გააგრძელეთ.

ამიაკი – ამიაკის სუნის ამოცნობა ადვილია. ზარინისგან განსხვავებით ჰაერზე მსუბუქია, ამიტომ მიწასთან ახლოს ან მის ქვემოთ მდებარე შენობები აირჩიეთ. ინფიცირების ზონაში ქარის მიმართულების პერპენდიკულარულად იმოძრავეთ. თუ ბინაში იმყოფებით, ყველა ხვრელი ლიმონმჟავაში ან ძმარში დასველებული ჩვრებით ამოქოლეთ. გირჩევთ საშხაპე კაბინაში დაიმალოთ და წყალი ჩართოთ. წყალი ამიაკს ანეიტრალებს.

პირველადი დახმარება ამიაკით დაინფიცირების დროს:

  • თუ შესაძლებელია, დაზარალებული სუფთა ჰაერზე გაიყვანეთ.
  • რძეში ცოტა სოდა გახსენით და დაზარალებულს დაალევინეთ.
  • სახის სახვევი წყალში ან 5%–იან ძმრის ხსნარში დაასველეთ და სახეზე გაუკეთეთ (თქვენც გაიკეთეთ).
  • თუ თვალები დაზიანდა, წყლით გამოირეცხეთ ან ზეითუნის ზეთი წაისვით.
  • წყალი და ხსნარი გაღიზიანებულ კანს გაწმენდს და დაამშვიდებს.

ქლორი, იპრიტი – ამ ნივთიერებების განეიტრალებაში წყალი დაგეხმარებათ. აი, რა უნდა გააკეთოთ, თუ ჰაერში ქლორი ან იმპრიტი მოხვდა:

  • ინფიცირების ზონას მოშორდით და სუფთა ჰაერზე გადით.
  • სასუნთქი გზების გასაწმენდად ცხვირი და პირი წყლით ან 2%–იანი სოდის ხსნარით გამოირეცხეთ და კანი გაიწმინდეთ.
  • დაზარალებულს სიარულის უფლება არ მისცეთ, გადაადგილება მხოლოდ მწოლარე პოზაში შეიძლება.
  • თუ ადამიანმა სუნთქვა შეწყვიტა, ხელოვნური სუნთქვის ტექნიკა „პირი პირში“ გამოიყენეთ.

გახსოვდეთ, რომ ყველა ნივთიერება შეტევიდან პირველი საათი ყველაზე სახიფათოა. მსგავს სიტუაციებში ქცევის წესები არ უგულებელყოთ და სხვების დასახმარებლად რეკომენდაციები გაითვალისწინეთ. საკუთარ თავს და ახლობლებს გაუფრთხილდით, რადგან ქიმიური შეტევა შეიძლება სასტიკი რეალობა გახდეს.