კაკლის ზომა თირკმელზედა ჯირკვლები ორგანიზმში დიდი საქმეს ასრულებენ. ისინი აწარმოებენ ბევრ ჰორმონს, რომლებიც ორგანიზმის მუშაობას არეგულირებენ. განსაკუთრებით კორტიზოლს, რომელიც სტრესის მატებისას იწარმოება, რაც მიუთითებს იმას, რომ ორგანიზმი საგანგებო სიტუაციაშია.
კორტიზოლის მაღალი დონე მოკლევადიანი უნდა იყოს. ხანგრძლივი დროით კორტიზოლის მაღალი დონე თირკმელზედა ჯირკვლების დაღლილობის განვითარებას იწვევს.
თუ კორტიზოლის დონე დიდი ხნით მაღალი დარჩება ბევრი ფუნქცია, მათ შორის იმუნიტეტი, საჭმლის მონელება და ძილი დაირღვევა. ასევე სხვა მნიშვნელოვანი ჰორმონების წარმოებაც დაირღვევა. განსაკუთრებით ისეთი ჰორმონების წარმოება, როგორიცაა ესტროგენი, პროგესტერონი, ტესტოსტერონი და ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონები.
ამან შეიძლება მაღალი არტერიული წნევა, სისხლში შაქრის დონის მატება, მუცლის ღრუში ჭარბი ცხიმი და ქრონიკული ანთება გამოიწვიოს. თირკმელზედა ჯირკვლების ამ მდგომარეობაში დიდხანს ყოფნა იწვევს გაღიზიანებას, სისუსტეს, თავბრუსხვევას და შფოთვას.
სტრესის შემცირება, კვების რაციონის შეცვლა და აქტივობის გაზრდა შეიძლება თირკმელზედა ჯირკვლების დაღლილობის გაქრობაში დაგეხმაროთ და კარგი განწყობა დაგიბრუნოთ.
Vivien გთავაზობთ რამდენიმე მეთოდს, რომლებიც თირკმელზედა ჯირკვლების მხარდაჭერაში, ასევე ენერგიის გაზრდასა და ძილის გაუმჯობესებაში დაგეხმარებათ.
მნიშვნელოვანია იცოდეთ, რომ ორგანიზმს ენერგია ყოველთვის სჭირდება, მაშინაც კი, როცა გძინავთ.
კორტიზოლი საკვების მიღებებს შორის და ღამით სისხლში შაქრის დონეს ამცირებს, ამიტომ მისი დონის რეგულირება ჯანმრთელობის პრობლემების თავიდან ასაცილებლად აუცილებელია.
კორტიზოლის დონეზე ჩვენი ბუნებრივი ცირკადული რიტმია აწყობილი. ის დაახლოებით დილის 6 საათიდან იზრდება. პიკი დილის 8 საათზეა, შემდეგ დღის განმავლობაში იზრდება და ბუნებრივად, აუცილებლობის მიხედვით მცირდება.
შემდეგ ღამით მცირდება და ყველაზე დაბალ დონეს აღწევს, სანამ გვძინავს. კვების და მისი რაოდენობის დაგეგმვა კორტიზოლის და ბუნებრივი ციკლის დარეგულირებაში დაგეხმარებათ.
დღის განმავლობაში ნოყიერი კერძების მიღება კორტიზოლის დონის ბუნებრივად შენარჩუნებაში გვეხმარება. დღის ბოლოს მსუბუქი კერძების მიღებაც ჰორმონალური ბალანსის შენარჩუნებას ხელს უწყობს.
რეკომენდებულია, კორტიზოლის სტაბილური დონის შესანარჩუნებლად დილით ან დღისით ინტენსიურად ივარჯიშოთ. ასევე საღამოს სწრაფი სიარული, მსუბუქი გაწელვა ან იოგა კორტიზოლის დონის დარეგულირებაში დაგეხმარებათ.
როგორ შევინარჩუნოთ კორტიზოლის ბუნებრივი ციკლი
- გაღვიძებიდან 1 საათში ისაუზმეთ, რომ სისხლში ღამით შემცირებული შაქრის დონე აღადგინოთ.
- დილის 9 საათზე ჯანსაღი წასახემსებელი მიირთვით.
- 11-12 საათზე ისადილეთ. ასე კორტიზოლის დონის მნიშვნელოვნად შემცირებას თავიდან აიცილებთ.
- დღის 2-3 საათზე კიდევ ერთხელ ჯანსაღად წაიხემსეთ, რომ კორტიზოლის ბუნებრივად შემცირება თავიდან აიცილოთ, რომელიც დღის დაახლოებით 3-4 საათზე ხდება. ბევრი ასეთი დაღლილობისას დამატებით კოფეინს ან ნახშირწყლებით მდიდარ წასახემსებელს მიირთმევს, რომლებიც ჰორმონალურ ბალანსს არღვევენ.
- საღამოს 5-6 საათზე ივახშმეთ. თავიდან გაგიჭირდებათ, მაგრამ ეცადეთ, რომ მსუბუქი კერძები მიირთვათ.
- რაფინირებულ შაქარს აუცილებლად თავი აარიდეთ. კაკალი ახალი ხილით და ყველით – წასახემსებლად იდეალური ვარიანტია.
საკვების სწორად მიღება სისხლში შაქრის დონის მკვეთრ შემცირებას თავიდან აგაცილებთ. ასევე ორგანიზმის ბუნებრივ ფუნქციონირებას მხარს დაუჭერთ.
თირკმელზედა ჯირკვლებს კორტიზოლის საწარმოებლად მუდმივად მუშაობა არ მოუწევს. ამის ნაცვლად სხვა, მეორადი ფუნქციების შესრულებას შეძლებს. ენერგიის რაოდენობა გაიზრდება და თავს უფრო ბედნიერად იგრძნობთ.
ბუნებრივია, ტკბილეულის ჭამა გვინდა, როცა სისხლში შაქრის დონე დაბალია. თირკმელზედა ჯირკვლების დაღლილობასთან ბრძოლა, სწრაფი, მსუბუქი და გემრიელი წასახემსებლების მიღება მომაბეზრებელია. ნამცხვარი, დონატი, კანფეტი, ყავის სასმელები ჩვეულებრივი მოვლენაა. სამწუხაროდ, ამ საკვებიდან მიღებულ ენერგიას ხანმოკლე მოქმედება აქვს.
როგორ ვიკვებოთ სწორად თირკმელზედა ჯირკვლების ჯანმრთელობის გასაუმჯობესებლად:
- ახალი ადგილობრივი და სეზონური კვების პროდუქტები და წასახემსებლები გამოიყენეთ.
- რაციონიდან ამოიღეთ დაკონსერვებული პროდუქტები, ასევე ჰორმონების, ხელოვნური საღებავების და ქიმიკატების შემცველი პროდუქტები.
- ყოველი ჭამისას სამარხვო ცილები მიირთვით, რომ სისხლში შაქრის დონე დააბალანსოთ. რაფინირებულ შაქარს და კოფეინს თავი აარიდეთ.
- E, C და B ჯგუფის ვიტამინების შემცველი პროდუქტების წილი გაზარდეთ. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია პანთოტენორუს მჟავა და B6 ვიტამინი, რომლებიც სტრესის ჰორმონს არეგულირებენ.
- მაგნიუმი თირკმელზედა ჯირკვლებს საჭირო ენერგიას აწვდის. კალციუმი და მიკროელემენტები, როგორიცაა თუთია, მანგანუმი, სელენი და იოდი, ორგანიზმზე დამამშვიდებელ მოქმედებას ახდენს.
სწორი კვებით, ფიზიკური აქტივობით, მოდუნებით და ძილით სხეულის ბუნებრივი რიტმების შენარჩუნებას შეძლებთ. ასევე ენერგიას და სასიცოცხლო ძალებს მაქსიმალურად აღიდგენთ.
