რუსეთის მიერ უკრაინაში გაჩაღებულმა ომმა უკვე ბევრი ტანჯვა, ტკივილი და ნგრევა მოიტანა. ყოველდღე გვესმის, კიდევ რა სისასტიკის ჩადენა შეუძლია მტერს. ცნობილია, რომ რუსმა ოკუპანტებმა შეიძლება ქიმიური იარაღი გამოიყენონ. ვიმედოვნებთ, რომ ასე არ მოხდება, მაგრამ ყოველი შემთხვევისთვის გიამბობთ, რა გააკეთოთ, თუ ქიმიური ნივთიერებებით დაინფიცირება მოხდა. Vivien გიამბობთ, როგორ მოიქცეთ, თუ რუსეთი კიდევ ერთხელ კაცობრიობის წინაშე დანაშაულს ჩაიდენს და ქიმიურ იარაღს გამოიყენებს.
ქიმიური დაბინძურება – დავიწყოთ იმით, რომ არა მხოლოდ იარაღის გამოყენებამ, არამედ საწარმოო ობიექტების განადგურებამ შეიძლება ქიმიკატებით დაბინძურება გამოიწვიოს. ზოგიერთ ტერიტორიაზე მდებარეობს ტოქსიკური ნივთიერებებით სავსე კონტეინერები, საწყობები და მილსადენები. ავარიულ სიტუაციაში ქიმიური ნივთიერებები შეიძლება ატმოსფეროში მოხვდეს. საფრთხეს მნიშვნელოვნად შეამცირებთ, თუ სწრაფად იმოქმედებთ და გეცოდინებათ, რა გააკეთოთ. ქლორით, ამიაკით და სამრეწველო ნაერთებით დაბინძურების რისკი არსებობს. სხვადასხვა ნივთიერებებით ქიმიური შეტევის დროს მოქმედება ოდნავ განსხვავდება. ჯერ გთავაზობთ ზოგად წესებს, შემდეგ თითოეული ნივთიერება ცალ–ცალკე განვიხილოთ.
ქიმიური ნივთიერებებით დაბინძურება: რა გავაკეთოთ – „ქიმიური დაბინძურების“ სიგნალის მიღების შემდეგ უნდა დაიცვათ შემდეგი წესები:
- პანიკას მოერიდეთ. დამშვიდება სცადეთ, რადგან ამაზე თქვენი სიცოცხლეა დამოკიდებული. დაუფიქრებელი მოქმედება ძვირი დაგიჯდებათ.
- საცხოვრებელი დაიცავით. ფანჯარა, კარი და სავენტილაციო არხები კარგად დალუქეთ. ფანჯრებში ხვრელები ქაღალდით ან სკოჩით დაფარეთ. საყოფაცხოვრებო ტექნიკა, წყალი და გაზი გამორთეთ.
- თავი დაიცავით. პირველ რიგში, სასუნთქი ორგანოები დაიცავით. ამისთვის წყალში დასველებული ბამბა–მარლის სახვევი გაიკეთეთ. ტანსაცმელი მოამზადეთ, რომელიც მთელ სხეულს მაქსიმალურად დაფარავს. რეზინის ფეხსაცმელი აირჩიეთ. დამცავი სათვალე ზედმეტი არაა.
- ევაკუაციისთვის მოემზადეთ. საგანგაშო ჩემოდანი შეაგროვეთ, თუ ჯერ კიდევ შეგროვებული არ გაქვთ. ფული, დოკუმენტები, საჭმლის მარაგი და სუფთა წყალი. წამლები აუცილებლად შეფუთეთ.
- შეტყობინებებს მოუსმინეთ და მითითებებს მიჰყევით.
- ყველას დაეხმარეთ, ვის დახმარებასაც შეძლებთ. მეზობლებს დაბინძურების შესახებ შეატყობინეთ. მოხუცებს, ბავშვებს და ცხოველებს სახლიდან გასვლაში დაეხმარეთ.
სანამ ევაკუაციას ელოდებით, რადიო ან ტელევიზორი ჩართეთ, რომ ინფორმაციას მოუსმინოთ. ასე გაიგებთ, რომელი ნივთიერება გამოიყენეს. გიამბობთ, როგორ უნდა მოიქცეთ კონკრეტული ნივთიერებით დაინფიცირების შემთხვევაში.
ქლორით დაბინძურება – თუ ცნობილია, რომ ქლორით დაბინძურების რისკია, ბამბა–მარლის სახვევი არა უბრალო წყლით, არამედ 2-5%–იანი სოდის ხსნარით დაასველეთ. სანამ ევაკუაციას ელოდებით, შენობის ზედა სართულზე ადით. თუ შენობის დატოვება შეუძლებელია, გარედან ჰაერის შემოსვლა მინიმუმამდე შეამცირეთ.ქლორით მოწამვლის ნიშნები:
- გულმკერდის მკვეთრი ტკივილი
- თვალების წვა, ცრემლდენა
- ქოშინი
- მშრალი ხველა
- ღებინება
- კოორდინაციის დარღვევა
- კანზე ბუშტების გაჩენა
ქლორით დაზიანებული სასწრაფოდ დაბინძურებული ზონიდან სუფთა ჰაერზე უნდა გაიყვანოთ. ამის შემდეგ მჭიდროდ შეფუთოთ და ჟანგბადი, წყლის ორთქლი ან 0,5%–იანი სოდის ხსნარი აეროზოლით 15 წუთით ასუნთქოთ. კანი, პირი და ცხვირი სოდიანი ხსნარით ან საპნიანი წყლით დაბანეთ. გახსოვდეთ, რომ ქლორთან ბრძოლის საუკეთესო საშუალებაა წყალი.
ამიაკით დაბინძურება – ამ შემთხვევაში თავდასაცავად ბამბა–მარლის სახვევი 2-5%–იან ძმრის ან ლიმონმჟავის ხსნარში დაასველეთ. ინფორმაციის მოლოდინში ამიაკით მოწამვლის შემთხვევაში თავი სარდაფს ან თავშესაფარს შეაფარეთ.ამიაკით მოწამვლის ნიშნები:
- გახშირებული გულისცემა
- კრუნჩხვები
- დახრჩობა
- თვალების წვა, ცრემლდენა
- ცხვირიდან სისველე
- ხველა
- სიწითლე და კანის ქავილი
ამიაკით მოწამვლის შემთხვევაში დაზარალებული სახიფათო ზონიდან სასწრაფოდ გაიყვანეთ. კანი, ცხვირი და პირი წყლით დაიბანოთ. თვალებში 30%–იანი ალბუციდის 2 წვეთი შეგიძლიათ ჩაიწვეთოთ. ექიმი იპოვეთ, რომელიც კვალიფიციურად დაგეხმარებათ.ვიმეორებთ, პანიკას მოერიდეთ. დაინფიცირების ზონა სასწრაფოდ დატოვეთ, თუ ამის შესაძლებლობა გაქვთ. შენობა ფრთხილად დატოვეთ, კიბით ჩადით. ქუჩაში არ ირბინოთ, არაფერს შეეხოთ, გუბეებს გვერდი აუარეთ. არაფერი ჭამოთ და დალიოთ.
სახიფათო ზონა ფრთხილად დატოვეთ, ქარის პერპენდიკულარული მიმართულებით იმოძრავეთ. გვირაბებს და ხევებს მოერიდეთ, აქ ქიმიური ნივთიერების მაღალი კონცენტრაცია შეიძლება იყოს. რაც უფრო ნაკლებად აყვებით პანიკას, მით მეტია შანსია, რომ უვნებელი გადარჩეთ. ვიმედოვნებთ, რომ ამ რჩევების გამოყენება არასდროს მოგიწევთ. საკუთარ თავსა და ახლობლებზე იზრუნეთ!
