ნარცისიზმის ნიშნები ადამიანში სიბერეშიც კი ადვილად ამოიცნობა. სინამდვილეში, ამაში გასაკვირი არაფერია. სხვა საქმეა, რომ ეს ცოტას თუ აინტერესებს. ჩვენ მიდრეკილნი ვართ წარმოვიდგინოთ შუახნის ნარცისები, იქნება ეს მამაკაცი თუ ქალი. შესაძლოა, ეს არის ადამიანი, რომელმაც მიაღწია გარკვეულ წარმატებებს ცხოვრებაში, ან შეიძლება – არა. ნარცისიზმი იჩენს თავს ცხოვრების სხვადასხვა სფეროში. ზოგიერთი ადამიანი მას უკავშირებს სამსახურს, ყოველდღიურ ცხოვრებას ან ჰობის. შემთხვევები შეიძლება ძალიან განსხვავებული იყოს.
მნიშვნელოვანია განვასხვავოთ ნამდვილი ნარცისები, რომლებიც, სამწუხაროდ, ძალიან იშვიათად იცვლიან ბუნებას. და ისიც, მათ ცხოვრებაში მომხდარი რაიმე მნიშვნელოვანი მოვლენის შედეგად. ვერც ფსიქოლოგები, ვერც ნათესავები და ვერც ახლო მეგობრები ვერ შეძლებენ რაიმე სახის ზეგავლენის მოხდენას ამ ადამიანების ბუნებაზე. და ან ვინ მოისურვებს იმ ადამიანთან საქმის დაჭერას, რომელსაც საუბრის ნებისმიერი თემა მხოლოდ საკუთარ თავზე გადააქვს? ამ მიზეზით, ნარცისებს იშვიათად ჰყავთ კარგი მეგობრები. ნარცისიზმის ნიშნები ხომ ყოველ ნაბიჯზე იგრძნობა.
ნარცისიზმის ნიშნები
რამდენად ცდება ზოგიერთი დაქორწინებული წყვილი ცხოვრების პირობებთან დაკავშირებით! ადრე ეს არ მესმოდა, ახლა კი მენატრება ჩემი წარსული ცხოვრება ქალაქის „ხრუშჩოვკაში“. რა ჯანდაბად მინდოდა ეს ქალაქგარეთ სახლი და მის გვერდით მიწის ნაკვეთი?! მშვიდად ვცხოვრობდი, არაფერი მაწუხებდა, პირად პრობლემებს ვაგვარებდი, მაგრამ აი, გარემოცვა შევიცვალე, ასე ვთქვათ, ვიგემე ცხოვრების გემო ქალაქის ხმაურის გარეშე.
ახლა აგიხსნით თავად სიტუაციის არსს. მე და ჩემი მეუღლე უკვე 40 წელს გადაცილებულები ვართ. პატარა ბავშვები არ ვართ, მაგრამ არც მოხუცები. გვაქვს გარკვეული ოცნებები და გეგმები. ჩვენი ერთადერთი ვაჟი დედაქალაქში სწავლობს და ამასთან დაკავშირებით არც თუ ისე ვღელავთ გარკვეულ ყოველდღიურ საქმეებზე. ჩემს ქმარს კიდევ ორი და ჰყავს და, რაც მთავარია ჩემს ისტორიაში, ცოცხალი დედა. ერთი წელზე ნაკლები ხნის წინ აზრად მოგვივიდა, რომ მის სახლში გადავსულიყავით. აქვე გეტყვით, რომ ეს დიდი შეცდომა იყო.
ის ხანდაზმული ქალია და ჯანმრთელობაც ისეთი აღარ აქვს, როგორიც ადრე ჰქონდა. მისი ქალიშვილები საკმაოდ შორს ცხოვრობენ, ჩვენ კი ფაქტიურად ნახევარი საათის გზაზე ვართ მანქანით. რაღაც მომენტში, ჩემმა დედამთილმა ცუდად იგრძნო თავი და ჩემმა ქმარმა შესთავაზა ცოტა ხნით მასთან გადასვლა. ჩვენ დავეხმარებოდით მოხუც ქალს ყოველდღიურ საკითხებში, ჩვენს ბინას კი – გავაქირავებდით. ზედმეტ ფულს არავისთვის მიუყენებია ზიანი და შვილისთვისაც კარგი იქნებოდა დედასთან ყოფნა. არ მეგონა, რომ სინამდვილეში ყველაფერი სხვანაირად იქნებოდა, ვიდრე წარმომედგინა. მაშინ ნარცისიზმის ნიშნები არ შემიმჩნევია.
მე მიჩვეული ვარ, რომ სახლში ერთადერთი დიასახლისი ვარ. ქმარი მუშაობს თითქმის საღამომდე. დედამთილის უზარმაზარი სასახლის მიუხედავად, ძალიან ახლოს უნდა გავიცანით ერთმანეთი. და ბოლოს ძალიან კარგად გავიცანი ის, როგორც პიროვნება. ჩემდა სამწუხაროდ.
ეს ქალი არის საკუთარ თავზე შეყვარებული დესპოტი და ეგოისტი ნარცისი ერთად. არ ვხუმრობ, უბრალოდ სიტყვები არ მაქვს, რომ გითხრათ, როგორ მიჭირს მასთან ერთად დროის ყოველი წამის გატარება ერთსა და იმავე ტერიტორიაზე. მის ტერიტორიაზე, უკეთ რომ მიხვდეთ. ახლა უკვე ვხედავ ნარცისიზმის ნიშნებს. რა ბრმა ვიყავი!
მოგეხსენებათ, თავიდან ეს არ არის შესამჩნევი. ძნელი დასაჯერებელიც კია, რომ შენს წინ მდგომი საყვარელი მოხუცი ასეთი აღმოჩნდება. პირველივე დღეს, როცა ის სახლთან დაგვხვდა, მე შევაქე სახლის წინ დარგული ყვავილები, არაფერი განსაკუთრებული, ჩვეულებრივი ყვავილები, მაგრამ მისი რეაქცია მაინც უცნაური იყო: ” დიახ, ეს არის პეტუნიები, აქ კი – კოწახური და ვარდებია“. როცა ისევ მომინდა დედამთილისთვის ქათინაურის თქმა, ის განზრახ შეჩერდა, თითქოს ჩემი სიტყვებით ტკბებოდა. შემდეგ კი განაგრძო თავის ყვავილებზე საუბარი. თითქმის ერთსა და იმავეს იმეორებდა, მაგრამ გამუდმებით მანიშნებდა, რომ კიდევ უფრო უნდა შემექო.
ბუნებრივია, ეს ამით არ დასრულებულა. იგივე მოხდა ვახშმის დროს. მე და ჩემმა ქმარმა საჭმელი, რა თქმა უნდა, წავიღეთ. გზად მაღაზიაში ვიყიდეთ. ჩემმა დედამთილმა გამოიტანა ერთი ქილა ორი წლის ჯემი და მთელი საღამო ადიდებდა საკუთარ თავს და იმ ქილას. ზოგადად, მსგავსი რამ არავის გაუკეთებია. ამბროსია. თუ, რა თქმა უნდა, მის სიტყვებს დავუჯერებთ. ამის შემდეგ ჩემმა ქმარმა განაგრძო დედის ქება და ქათინაურებით ადიდებდა მას. თითქოს ვიღაცამ ჩაანაცვლა მუდამ მღელვარე ცინიკოსი. მაგრამ მე ვიფიქრე, რომ მას უბრალოდ ძალიან მოენატრა დედა…
შემდეგ კი ამ ყველაფერმა უფრო სერიოზული სახე მიიღო. იცით, ეს კბილის ტკივილს ჰგავს. თუ ის სწრაფად გაივლის, მისი გადატანა შესაძლებელია. მაგრამ ასე არ მუშაობს, გტკივა, მეზობელ ყბაზე ვრცელდება და თავის ტკივილადაც კი იქცევა. ადამიანს ნორმალური არსებობის შანსს არ უტოვებს. უნდა იმკურნალო ან ამოიღო!
ერთ დღეს კერძის მომზადებისას ხელი გავიჭერი. ღრმა ჭრილობა იყო, მაგრამ ასეთი რამ ხდება ხოლმე. თვენახევრის შემდეგ კი დერეფანში წარუმატებლად დავვარდი და ფეხი ვიღრძე. ასეც ხდება ხოლმე, არაფერია. ჩემმა ქმარმა, რა თქმა უნდა, ძალიან ინერვიულა, შვილს ტელეფონითაც კი უამბო. დედამთილმა კი დაიწყო ახალგაზრდობის გახსენება და ჩემს თაობას უსაყვედურა, რომ ასეთი ნაზები ვართ. რამე რომ დამეზიანებინა, მაშინ აუცილებლად გავხდებოდი მისი ყურადღების ღირსი სულ მცირე წამით მაინც. სახეზეა ნარცისიზმის ყველა ნიშანი!
მას ასევე განსაკუთრებული სიყვარულით უყვარს თავისი შვილი. არასოდეს მინახავს დედობრივი სინაზე მის სიტყვებში და ქცევაში. მხოლოდ იმის მოთხოვნილება, რომ თაყვანი სცენ და აღფრთოვანდნენ იმ ყველაფრის გამო, რაც მას აქვს ან ჰქონდა წარსულში. უფალო, მას არც მორიდებია ჩვენთან „დაკვეხნა“ იმ კაცების რაოდენობით, რამდენიც ჰყავდა და მომავალ „მიღწევებზეც“ კი მიგვანიშნა.
სხვათა შორის, სახლი ყოფილმა ქმარმა დაუტოვა გარდაცვალებამდე. არც კი მიკვირს, რომ მან 60 წლამდეც ვერ მიაღწია. მაგრამ მისი ფულების წყალობით, „დამწუხრებულმა“ ქვრივმა შეძლო სახლში მეტ-ნაკლებად წესრიგი შეენარჩუნებინა. მუშების დაქირავება მოუწია, მაგრამ რა ექნა. შვილებმა ის ადრე მიატოვეს. ვერც ჩემმა ქმარმა და ვერც მისმა დებმა ვერ აიტანეს დედის თავისებური ხასიათი. როგორც ჩანს, დაიღალნენ მის ყოველ სიტყვაზე ტაშის დაკვრით. მე კი უნდა დავუკრა.
სხვათა შორის, მათ შესახებ. ერთხელ ჩემი მულები დედის სანახავად ჩამოვიდნენ. ადრე მათთან ახლოს არ ვიყავი და მაშინ ჩემთვის გასაგებიც კი გახდა რატომაც. ისინი შესანიშნავად გრძნობდნენ თავს, როცა მაგიდიდან ადგომისას საკუთარი თეფშის აღებითაც კი არ იწუხებდნენ თავს. რატომ? მე ხომ იქ ვიყავი. და მაინც, როგორც არ უნდა ყოფილიყო, ისინი მესაუბრებოდნენ მაინც, კითხვებს მისვამდნენ. ყოველ შემთხვევაში, თავდაჯერებულად მაჩვენებდნენ, რომ რაღაც მაინც აინტერესებდათ ჩემში. მათ დედას არც კი უცდია.
თუმცა, იყო ერთი შემთხვევა, როცა ჩემი დედამთილი ცოტათი შემეცოდა კიდეც. ნამდვილად, ერთადერთი. მაგრამ ის დამეხმარა მის უკეთ გაგებაში – როგორც მისი რთული და აუტანელი ბუნების ადამიანის. ჩემმა ქმარმა კარადაზე ძველი ფოტო იპოვა, სადაც იყო ის, დედა, მამა და დები. და იყო ერთი ძაღლი. ამ დროს შვილმა მოისურვა დედისთვის კიდევ ერთი ქათინაური ეთქვა, რამაც მოხუცი ქალი მდგომარეობიდან გამოიყვანა.
„დედა, შეხედე. გახსოვს ეს წელი? მაშინ ჯერ კიდევ ძალიან ლამაზი იყავი, მახსოვს. იმ კაბაში, რომელიც მამამ დაბადების დღეზე გაჩუქა…“
დიახ, თქვენ ალბათ სწორად გამოიცანით. ჩემი დედამთილი, იმის ნაცვლად, რომ კიდევ ერთხელ გაეღვიძებინა წარსულის ნოსტალგია, როგორც ამას ნებისმიერი ნორმალური ქალი მოიქცეოდა, სრულებით გაგიჟდა:
„რა გაგებით? შენ ამბობ, რომ ახლა უარესად გამოვიყურები? სხვათა შორის, დღესაც შემიძლია ამ კაბის მორგება. მას შემდეგ ერთი კილოგრამიც არ მომიმატებია. შენ კი, ჩემო ძვირფასო, ბევრს ჭამ, მუცელი გაგიზრდია. თუმცა, ინფორმაციისთვის, ჯანმრთელობის პრობლემები მე მაქვს, ნორმალურად გარეთ გასვლაც კი არ შემიძლია!“
შემდეგ იყო ჩემი ქმრის უშედეგო ბოდიში, რამაც ჩემში გაოცება აღარ გამოიწვია. იყო შერიგების თხოვნა. და, მიუხედავად ამისა, მე დავინახე, რომ ჩემი დედამთილი, სინამდვილეში, უბრალოდ ასაკოვანი ქალია, რომელსაც ადვილად სწყინს. ეს ახლა. მანამდე კი მას შეეძლო ეჩვენებინა თავისი ხასიათი ყოველთვის და რამდენჯერაც სურდა. და ვერავინ იტყოდა მის წინააღმდეგ სიტყვას.
სამწუხაროდ, ბინის გაქირავების პირობების მიხედვით, კიდევ რამდენიმე თვე მომიწევს დედამთილის სახლში დარჩენა. მერე მოიჯარეები წავლენ, ჩემი ვაჟი ჩამოვა და უფრო ადვილი იქნება. მაგრამ ამ მომენტში, როგორც გესმით, მე ვარ ჩემი დედამთილის არც თუ ისე მეგობრულ კომპანიაში. და თვითონაც აღარ უხარია, რომ თავისთან მიგვიწვია. მან აჩვენა თავისი სისუსტე უცხო ადამიანის წინაშე. ახლა კი მას უფრო ვაღიზიანებ. ეს ნიშნავს, რომ ახალი შენიშვნები მიზეზით თუ უმიზეზოდ დიდხანს არ დააყოვნებს. აი, ასე. ვეცადე მოკლედ დამეწერა, მაგრამ თითქოს რაღაც ძალამ დამაძალა. როგორც ხედავთ, არც მე ვარ სრულყოფილი, მაგრამ შემიძლია საკუთარ თავთან ამის აღიარება…