სსრკ-ს დროინდელი ტრადიციები, რომლებიც დღემდე იწვევს ნოსტალგიას

415

რა არის ბავშვობის მოგონებები? საინტერესოა, როგორ უპასუხებენ ჩვენი შვილები ამ კითხვას მომავალში? ექნებათ თუ არა რაიმე მოგონება, რომელიც გააცინებთ ან დააღონებთ ზრდასრულ ასაკში? რა დაამახსოვრდებათ ყველაზე მეტად? ჩვენ გვაქვს რითაც შეგვიძლია ვიამაყოთ, თუმცა ზოგიერთი „გმირობის“ გახსენება არ ღირს.

ვივიენის დღევანდელ სტატიაში მოგონებებზე ვისაუბრებთ.

რა არის ბავშვობის მოგონებები

მე ვიცი რა არის ბავშვობის მოგონებები, რადგან სოფელში დავიბადე და გავიზარდე. იმის გამო, რომ ჩვენი მშობლები ყოველდღე მუშაობდნენ, მე და მეზობლის ბავშვებს საკუთარი თავი თავად გვებარა და გასართობსაც თავად ვიგონებდით. მხოლოდ ორ ბიჭს ჰყავდა ბებია, დანარჩენ ბავშვებს კი უფროსი ბავშვები უვლიდნენ.

უფროსი ძმები ბავშვებს ნაკლებად კეთილსინდისიერად უვლიდნენ. მე ძალიან გამიმართლა, რომ ჩემზე ჩემი უფროსი და ზრუნავდა. მოგვიანებით ის ავსებდა ჩემს მოგონებებს ადრეული ბავშვობიდან საინტერესო დეტალებით, რომლებიც მე დავიწყებული მქონდა. ერთ მაგალითს მოგიყვან. მაშინ ჩემი თანატოლები ორი წლისები იყვნენ. ზაფხულში გვიყვარდა ველური მარწყვის, ჟოლოს და ალუბლის ჭამა. ჩვენ ვიცოდით, რომ ხილი ბუჩქებზე და მცენარეებზე იზრდებოდა. ჩემმა თანატოლმა კარტოფილზე ვარდისფერი კოლორადოს ხოჭოს ლარვები დაინახა და მწიფე კენკრა ეგონა. მან შეაგროვა მთელი მუჭა „გემრიელი კენკრა“ და დაიწყო ჭამა. მეც ვაპირებდი მისი მაგალითის გამეორებას, მაგრამ უფროსმა დამ დროზე შეგვამჩნია და ამის საშუალება არ მომცა.

დაახლოებით ოთხი წლის ასაკში დავიწყე ბავშვობის მოგონებების გააზრება. ამ პერიოდამდე ცოტა რამ თუ მახსოვს, ისიც ბუნდოვნად. იმ დროის ყველაზე ნათელი შთაბეჭდილება იყო ციგა. ჩემს მეწამულ კომბინეზონზე ლოლოსმაგვარი დეკორაცია ეკიდა. ერთ-ერთ მათგანს პირში ვიდებდი, რადგან საწოვარას ფორმა ჰქონდა. სეზონის ბოლოს მთელი სილამაზე მთლიანად დაღეჭილი აღმოჩნდა.

ზამთარში ადრე ბნელდებოდა. იმისთვის, რომ დედაჩემის არყოფნის დროს მოწყენილი არ ვყოფილიყავი, ჩემმა დამ ექსტრემალური გართობა მოიფიქრა – კარადიდან საწოლზე გადახტომა. მე თითქმის ხუთი წლით უმცროსი ვარ, მაგრამ ამან ხელი არ შემიშალა, რომ ჩემი საყვარელი დის შემდეგ მაღალ კარადაზე ავსულიყავი და შემდეგ მხიარულად გადავმხტარიყავი. ალბათ დიდხანს გავერთოდით ასე, მაგრამ მე ფეხი ამისრიალდა და შუბლი გავიჭრი. ჭრილობა პატარა იყო, მაგრამ ჩემს დას სერიოზულად შეეშინდა: მას ხომ თვალ-ყური უნდა ედევნებინა, რომ მე არაფერი დამმართნოდა.

მაშინ სოფელში საბავშვო ბაღი არ იყო. თავისუფალ დროს ძირითადად ქუჩაში ვატარებდით. ბურთები, სახტუნაოები, ფერადი მინები, ძველი სუფრები და გადასაფარებლები, თოკის ნაჭრები, ჯოხები და ქვები – ყველაფერი გამოსადეგი იყო თამაშისთვის. ზაფხულში მთელი კომპანია მიფარებულ ადგილებში აგებდა ქოხებს და საღამომდე იქ ერთობოდა. ზამთარში თოვლში სათამაშოდ აშენებდნენ ციხესიმაგრეებსა და ბარიკადებს. მე სახლის წინ თოვლის კაცს ვაკეთებდი.

როდესაც ექვსი წლის ვიყავი, დაწყებითი სკოლის მასწავლებელი მოვიდა ჩვენს სახლში. ის ცდილობდა დაერწმუნებინა ჩემი მშობლები, რომ სკოლაში მივეყვანე. მახსოვს, დედაჩემის კალთის უკან დავიმალე, მაგრამ ყველაფერმა კარგად ჩაიარა. შემდეგ წელს კი ჩვენი მეგობრული ოთხეული პირველ კლასში შევიდა. ყველაზე მეტად გახანგრძლივებულის ჯგუფი მომწონდა, რადგან ყოველ ჯერზე ხანდაზმული მასწავლებელი ამოიღებდა ძველ წიგნს და საინტერესო ზღაპრებს გვიკითხავდა. რაც უფრო ვიზრდებოდით, მით უფრო საინტერესო იყო სასკოლო ცხოვრება. გარდა გაკვეთილებისა, იმართებოდა კონკურსები, შეჯიბრებები, ზეიმები და გასართობი საღამოები.

ყოველწლიურად უფრო და უფრო მეტ პასუხისმგებლობას გვაკისრებდნენ სკოლაში და სახლში. საჭირო იყო მშობლების რეგულარულად დახმარება საშინაო საქმეებში და ბოსტანში. სკოლიდან კი მოსწავლეებს გზავნიდნენ კოლმეურნეობის დასახმარებლად თივის გაშრობაში, ვაშლის კრეფაში, კარტოფილის და ჭარხლის ამოსაღებად. გარდა ამისა, სკოლის მოსწავლეები დადიოდნენ სატყეო მეურნეობაში ტყეების გასაშენებლად. ასევე იყო ტერიტორიის დასუფთავების, მაკულატურის ჩაბარებისა და ჯართის შეგროვების შაბათობები. ზოგადად, არასდროს ვიწყენდით, ყოველთვის გვექნება გასახსენებელი.